قرار گرفتن ایران در میان 10 کشور پرمصرف آب دنیا

ایران در شاخص برخورداری از منابع آب در رتبه 50، در سرانه منابع آبی رتبه 120 و در مصرف آب جزء 10 کشور پرمصرف است.

به گزارش آرتیو، دکتر محمدجواد بلورچی، متخصص و فعال در حوزه مخاطرات امروز در وبینار عوامل موثر بر فرونشست زمین در ایران که در پژوهشکده سوانح طبیعی برگزار شد، با اشاره به مطالعات 20 ساله در زمینه فرونشست کشور، گفت: مطالعاتی از سال 74 تا 83 در زمینه تغییرات تراز جاده ها انجام شد که در این بازه زمانی بخشی از جنوب غربی تهران دچار افت تراز سطحی زمین بود که مسوولان در آن زمان فراخوانی منتشر و نظرات محققان را جمع آوری کردند.

وی افزود: در سال 84 توانستیم نقشه پهنه بندی فرونشست زمین در جاده ها و دشت تهران را در دستور کار قرار دهیم و در آن سال مشاهده کردیم که نرخ فرونشست در کلانشهر تهران 17 سانتی متر در سال است، در حالی که با عوارض شهری چون عبور شریان های آب، برق، گاز و راه و راه آهن مواجه است.

بلورچی ادامه داد: این نقشه در آن زمان در اختیار مسوولان قرار گرفت، ولی متاسفانه به آن توجهی نشد و هر مدیری اعلام می کرد که آیا در دوره مدیریتشان اتفاقی رخ خواهد داد یا خیر و ما در پاسخ به آنها می گفتیم اگر امروز به پدیده فرونشست توجهی نشود، در آینده با مرگ آبخوان ها مواجه می شویم.

این متخصص حوزه آب، به تحقیقات محمد شریفی کیا در سال 1390 اشاره و خاطر نشان کرد: بر پایه یافته های این مطالعات، بیشینه نرخ فرونشست در یک دوره 110 روزه از اواخر بهار تا انتهای تابستان سال 89، حدود 36 سانتی متر در سال بوده است.

به گفته وی، بیشینه نرخ فرونشست در شمال ورامین در سال 84 به میزان 17 سانتی متر در سال، در هشتگرد 17 سانتی متر در سال و کرج 9 سانتی متر بوده است.

بلورچی با بیان اینکه 50 درصد از خشکی های زمین، میزان بارندگی سالیانه کمتر از 200 میلی متر را دارند، اظهار کرد: در این مناطق تغذیه آبخوان بسیار اندک است و شاید تجدید شدن کامل آنها صدها و حتی هزاران سال زمان نیاز داشته باشد؛ از این رو برداشت آب زیرزمینی در این مناطق محدود است و از برداشت بی رویه آب آن جلوگیری می شود.

وی با اشاره به رتبه های ایران در میان 180 کشور دنیا در حوزه آب، گفت: ایران در شاخص برخورداری از منابع آب در رتبه 50، در سرانه منابع آبی رتبه 120 و در مصرف آب جزء 10 کشور پرمصرف است.

این فعال حوزه مخاطرات، راهکارهای مقابله با فرونشست را این گونه بیان کرد:

* کاهش سهم منابع آب های زیرزمینی در مجموعه منابع آب از طریق کاهش برداشت آب از منابع آبهای زیرزمینی و جایگزینی نیازها از سایر منابع آب
* استحصال منابع آب های سطحی (داخلی و مرزی) و افزایش سهم آن در مجموعه منابع آب
* استفاده گسترده تر از پساب ها و آب های غیرمتعارف (شور و لب شور) به عنوان منابع جدید آب برای مصارف حفاظت از کیفیت منابع آبهای تجدیدپذیر (رودخانه ها و آب های زیرزمینی)
* تغذیه مصنوعی با استفاده از آب سیلاب ، مازاد آب شبکه های آبیاری سدها و بندها و مناطق زه گرفته
* کنترل فرونشست زمین با هدف حفظ آبخوان و جلوگیری از کاهش تخلخل مفید محیط متخلخل
* انسداد چاه های غیر مجاز و جلوگیری از مازاد برداشت
* احیای قنات به عنوان هوشمندانه ترین روش بهره گیری مسالمت آمیز از آب زیرزمینی
* حمایت از اجرای الگوی کشت مناسب و طرح آمایش سرزمین با هدف تنظیم نوع و میزان کشت بر اساس توان آبی منطقه
* مدیریت مخازن سدها با در نظر گرفتن ویژگی های آب زمین شناختی زمین های پایین دست
* بهره گیری از ارزش واقعی و اقتصاد آب به عنوان کامل ترین روش کنترل مصرف
* توسعه و سرعت بخشیدن به طرح تعادل بخشی و اجرای پروژه های آن به عنوان تنها راهکار علمی و عملی کنترل کننده وضعیت آبخوان ها
* احیای روش های بومی بهره گیری بیشتر آب باران از جمله آب انبارها، آب بندان ها، بندها و یخدان ها.

پایان خبر آرتیو