برگ برنده تلویزیون در انتخابات 1403 کدام است؟

آفتاب نیوز :

میزگرد های تخصصی نامزد ها را باید اتفاقی نوین در ساختار برنامه های انتخاباتی صداوسیما دانست که در دوره های گذشته نظیرش را حداقل به لحاظ ساختاری شاهد نبودیم. در انتخابات سال 1376 نشست هایی تخصصی با حضور تمامی نامزد ها برگزار شده بود، اما فرصت کافی برای زیر ذره بین قرار دادن برنامه های هر کدام به تفکیک وجود نداشت و البته هیچکدام از این برنامه ها زنده روی آنتن نرفتند. با این حساب فرصتی در اختیار بیننده تلویزیون قرار نمی گرفت که واکنش کاندیدای مد نظرش را به یک پرسش ِ در دم و بدون اطلاع قبلی بداند و آن را تجزیه و تحلیل کند. 

میزگرد های زنده 1403 حول سه محور اقتصاد، فرهنگ و هنر و سیاست می گردند و نامزد انتخاباتی در حالی که دو نماینده متخصص در موضوع مربوط را با خود به استودیو آورده است، در تلاش برای پاسخگویی به پرسش های صریحی است که سه کارشناس مقابل از طیف های مختلف، مطرح می کنند.

در میزگرد سیاسی، سیدمحمد کاظم سجادپور، استاد دانشگاه و رییس پیشین مرکز مطالعات سیاسی و بین الملل وزارت خارجه، ابراهیم متقی، استاد و رییس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و فواد ایزدی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران به عنوان کارشناسان منتقد و پرسشگر حضور دارند و مجری این برنامه حسن عابدینی است.

در میزگرد اقتصادی که با حضور حسین حسین زاده بحرینی، عضو هیات علمی دانشگاه، داوود دانش جعفری، استاد دانشگاه و وزیر اسبق اقتصاد و همچنین یحیی آل اسحاق، رییس سابق اتاق بازرگانی تهران برگزار می شود، مواضع اقتصادی نامزد های ریاست جمهوری به نقد و بررسی گذاشته می شود.

همچنین در میزگرد فرهنگی با اجرای محمدجعفر خسروی، چهره هایی همچون حسین انتظامی، مدرس ارتباطات و قایم مقام سابق وزارت ارشاد، الهام یاوری، مدیر سابق بنیاد ملی نخبگان و عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف و همچنین شهاب اسفندیاری، رییس دانشگاه صداوسیما، نامزد ها را از منظر فرهنگی به چالش می کشند.

رسانه ملی «هر زمان» اراده کند و در مسیر خلاقیت و شهامت گام بردارد، می تواند برنامه هایش را به خوراکی جدی برای رسانه های داخلی و خارجی بدل کند و حتی فضای مجازی را هم به دست بگیرد؛ و البته این «هر زمان»، اگر صرفا به رویدادهایی، چون انتخابات محدود نشود، به مرور، به اعتمادسازی و همچنین مرجعیت رسانه ای هم منجر خواهد شد. پرسش ها نسبتا صریح اند و بر اساس سابقه ای که از نگاه برخی از این کارشناسان سراغ داریم، ظاهرا ممنوعیتی در طرح موضوعات به چشم نمی خورد. چنانچه حسین انتظامی ـ معاون اسبق مطبوعاتی و سینمایی وزارت ارشاد ـ که در این چهار روز پخش میزگرد های تخصصی، کارشناس ثابت بخش فرهنگ بوده است، در توییتی با دفاع از نگاه باز صداوسیما در تولید و پخش این برنامه ها چنین آورده است، «از صداوسیما ممنونم. هیچ محدودیتی برای اظهارات کارشناسان مدعو ایجاد نکرده است.».

اما چالش های پیش آمده در میزدگرد های تخصصی انتخاباتی تلویزیون، این روز ها به خوراک داغ رسانه ها و فضای مجازی بدل شده اند. فیلم های تقطیع شده از این برنامه ها به کررات در فضای مجازی دست به دست می شوند و واکنش های بسیاری را هم به همراه داشته است. 

گویی صداوسیما این بار زودتر از آغاز مناظره ها که همیشه تاثیری مهم در نتیجه انتخابات داشته، به فکر گرم کردن تنور انتخابات افتاده و با تولید و پخش میزگرد های زنده، به پیشواز برنامه هایی با هدف شفاف سازی رویکرد نامزد ها رفته است.

واکنش ها به میزگرد های تخصصی و زنده تلویزیون بار دیگر این نکته را یادآور می شود که رسانه ملی «هر زمان» اراده کند و در مسیر خلاقیت و شهامت گام بردارد، می تواند برنامه هایش را به خوراکی جدی برای رسانه های داخلی و خارجی بدل کند و حتی فضای مجازی را هم به دست بگیرد؛ و البته این «هر زمان»، اگر صرفا به رویدادهایی، چون انتخابات محدود نشود، به مرور، به اعتمادسازی و همچنین بازگشت مرجعیت رسانه ای هم منجر خواهد شد.

اولین مناظره چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری امروز برگزار می شود و همه نگاه ها در پی کشف حقیقتی بیشتر در لابه لای این برنامه و صحبت های نامزدهاست. با این همه پخش میزگرد های تخصصی زنده در این چهار روز باعث شده که برنامه های نامزد ها از گنگی خارج شده و از طرفی از تراکم پرسش ها در مناظره ها و کمبود وقت برای پاسخگویی ممانعت به عمل بیاید. در این میان حتی برخی پیش بینی می کنند که میزگرد های تخصصی می توانند از مناظره ها پیشی بگیرند.

شهاب اسفندیاری، رییس دانشگاه صداوسیما که خود از کارشناسان میزگرد های فرهنگی است، در این خصوص گفته است: بازتاب های مثبتی در میان محافل فرهنگی، دانشگاهی و صاحب نظران اقتصادی نسبت به این میزگرد ها دیدم. بسیاری اشاره می کنند که این قبیل نشست های کارشناسی برای شناخت برنامه های نامزد ها و توانمندی شان و میزان آمادگی شان برای پذیرش مسیولیت سنگین ریاست جمهوری حتی از مناظره ها هم بهتر است.

پخش میزگرد های تخصصی زنده در این چهار روز باعث شده که آشنایی نسبی با برنامه های نامزد ها صورت گیرد و از طرفی از تراکم پرسش ها در مناظره ها و کمبود وقت برای پاسخگویی هم جلوگیری شود. در این میان حتی برخی بر این باورند که میزگرد های تخصصی توانسته اند از مناظره ها هم پیشی بگیرنداسفندیاری شاهد این ادعا را مناظره های دوره های گذشته می داند و اینکه «فضای مناظره ها، گاهی تقابلی و حتی تنش آلود می شود و به کنایه ها و خطابه های شعاری تقلیل پیدا می کند.» و تاکید می کند که «در نشست های کارشناسی، سوالات حساب شده و دقیق است. از طرفی، چون به هیچکدام از نامزد ها از قبل اطلاعی داده نشده، میزان آمادگی آن ها در پاسخ می تواند معیار و شاخصه مهمی در ارزیابی مردم باشد.»

«مناظره ها قرار است به دور از حواشی و بداخلاقی ها برگزار شوند»؛ جمله ای که از سوی رییس صداوسیما در آستانه پخش مطرح شده و البته این ذهنیت را برای برخی به وجود آورده که قرار نیست از مناظره های چالشی دوره های گذشته خبری باشد. ضمن اینکه محور های پرسش ها پیشتر در اختیار نامزد ها قرار گرفته و این وضعیت هم شرایط را متفاوت می کند. دبیر ستاد انتخابات صدا و سیما گفته است: «سوالات از اول و از قبل در اختیار نامزدهاست به عبارتی سوالاتی که تا انتهای مناظره قرار است از نامزد پرسیده شود، روی میزشان قرار دارد.»

ترسیم چنین مختصاتی برای مناظره ها، بار دیگر این نگاه که میزگرد های تخصصی و زنده می تواند برگ برنده ی صداوسیما در انتخابات 1403 باشند را قوت می بخشد؛ هرچند تصمیم گیری در این خصوص را باید به پایان مناظره امشب و حتی پایان پنج مناظره انتخاباتی موکول کرد.