نمونه اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی

مواجهه با چکی که قرار بود گره گشا باشد اما به دلیل ثبت نشدن در سامانه صیاد به ابزاری برای سردرگمی تبدیل شده، تجربه ای ناخوشایند است. در این شرایط، «اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی» راهکاری قانونی و مؤثر برای مستندسازی حقوق شما و آغاز مسیر مطالبه وجه چک است.

چک های صیادی، بخش جدایی ناپذیری از مبادلات مالی و تجاری کشور هستند و با تغییرات قانون صدور چک در سال ۱۳۹۷ و به ویژه با اجرای ماده ۲۱ مکرر آن از سال ۱۴۰۰، ثبت اطلاعات چک در سامانه یکپارچه سازی الکترونیکی دسته چک (صیاد) به یک الزام قانونی تبدیل شد. این اقدام با هدف افزایش شفافیت، کاهش تخلفات و تضمین اعتبار اسناد تجاری صورت گرفت. با این حال، همیشه این احتمال وجود دارد که صادرکننده چک، به عمد یا سهواً، از ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد خودداری کند. اینجاست که دارنده چک با چالشی جدی روبه رو می شود؛ چکی در دست دارد که دیگر مانند یک چک عادی قابل وصول نیست و نمی تواند از مزایای قانونی چک برخوردار باشد.

وقتی چکی در سامانه صیاد ثبت نمی شود، اعتبار آن به عنوان یک سند تجاری قدرتمند از بین می رود و در بسیاری موارد، بانک نیز از صدور گواهی عدم پرداخت خودداری می کند. این وضعیت می تواند دارنده چک را در موقعیت بلاتکلیفی قرار دهد و او را از پیگیری حقوقی مؤثر محروم سازد. در چنین شرایطی، آگاهی از وضعیت حقوقی چک صیادی ثبت نشده و آشنایی با گام های قانونی که می توان برداشت، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. «اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی» در این میان، نقش یک گام اولیه و حیاتی را ایفا می کند. این اظهارنامه به دارنده چک این امکان را می دهد که به صورت رسمی و قانونی، عدم ایفای تعهد صادرکننده را مستند کرده و وی را از آثار حقوقی این اقدام آگاه سازد. هدف از این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی برای درک بهتر وضعیت حقوقی چک های صیادی ثبت نشده و نحوه تنظیم و ارسال «نمونه اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی» است تا بتوانید با آگاهی و اطمینان خاطر بیشتری، حقوق خود را پیگیری کنید.

وضعیت حقوقی چک صیادی ثبت نشده: گذار از سند تجاری به سند عادی

یکی از مهم ترین چالش هایی که دارندگان چک های صیادی با آن روبه رو می شوند، وضعیت حقوقی چک هایی است که در سامانه صیاد ثبت نشده اند. قانون گذار با اصلاحات جدید، اعتبار اسناد تجاری را به شدت به ثبت در این سامانه گره زده است. درک این وضعیت حقوقی، اولین گام برای هرگونه اقدام قانونی است.

چرا چک صیادی ثبت نشده، دیگر چک نیست؟

طبق تبصره ۱ ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک (اصلاحی ۱۴۰۰)، برگه چک هایی که از دسته چک های ارائه شده پس از پایان اسفندماه سال ۱۳۹۹ صادر می شوند، تسویه آن ها صرفاً در سامانه تسویه چک (چکاوک) و بر اساس مبلغ و تاریخ مندرج در سامانه و در وجه دارنده نهایی چک و پس از استعلام از سامانه صیاد انجام خواهد شد. این بخش از قانون تأکید می کند که: در صورتی که مالکیت آن ها در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، مشمول این قانون نبوده و بانک ها مکلفند از پرداخت وجه آن ها خودداری نمایند. این جمله کوتاه، اما پرمعنا، به وضوح نشان می دهد که چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده، از شمول قانون صدور چک خارج است و دیگر نمی توان آن را یک «چک» به مفهوم حقوقی و تجاری آن تلقی کرد. به عبارت دیگر، مزایای خاص و حمایت های قانونی که قانون گذار برای اسناد تجاری مانند چک در نظر گرفته، شامل حال چک های ثبت نشده نمی شود.

این بدان معناست که چک ثبت نشده، از اعتبار اسناد تجاری مانند ضمانت اجرایی کیفری، امکان صدور اجراییه مستقیم، و سرعت در مطالبه وجه برخوردار نخواهد بود. در عمل، این برگه تنها به عنوان یک سند عادی اثبات کننده بدهی، قابل استفاده است. تفاوت آن با «چک برگشتی» نیز در همین نقطه برجسته می شود. چک برگشتی، چکی است که در سامانه صیاد ثبت شده و تمامی تشریفات قانونی را طی کرده، اما به دلیل عدم موجودی کافی حساب صادرکننده، بانک از پرداخت وجه آن خودداری کرده و گواهی عدم پرداخت صادر می کند. در حالی که چک ثبت نشده، اساساً وارد فرآیند چکاوک نشده و بانک نیز برای آن گواهی عدم پرداخت صادر نمی کند.

نقش «اعلامیه عدم ثبت چک در سامانه صیاد» از بانک مرکزی

شاید در این شرایط این سؤال برای شما پیش بیاید که اگر بانک گواهی عدم پرداخت برای چک صیادی ثبت نشده صادر نمی کند، دارنده چک چگونه می تواند عدم ثبت را به اثبات برساند؟ بخشنامه شماره ۱۱۷۵۳۳ مورخ ۱۴۰۱/۰۵/۱۱ بانک مرکزی، راهکاری برای این مشکل ارائه داده است. طبق این بخشنامه، ذی نفعان چک های ثبت نشده در سامانه صیاد، می توانند از شعب بانک ها «اعلامیه عدم ثبت برگه چک در سامانه صیاد» را درخواست کنند. این اعلامیه، سندی است که بدون کد رهگیری و در قالبی متمایز از گواهی نامه های مرسوم عدم پرداخت چک صادر می شود و صرفاً مؤید عدم امکان اقدام بر روی چک به دلیل ثبت نشدن آن در سامانه صیاد است.

این «اعلامیه» اگرچه جایگزین گواهی عدم پرداخت نیست، اما نقش بسیار مهمی به عنوان یک «تحصیل دلیل» در پرونده های بعدی ایفا می کند. با در دست داشتن این اعلامیه، دارنده چک می تواند به دادگاه ثابت کند که چک مورد نظر به دلیل عدم ثبت در سامانه صیاد، از اعتبار قانونی یک سند تجاری برخوردار نیست و از این رو، وجه آن قابل وصول از طریق سامانه بانکی نبوده است. این سند، در کنار «اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی» که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، دو رکن اصلی برای طرح دعوای مطالبه وجه به صورت یک دین عادی در مراجع قضایی خواهند بود و مسیر احقاق حق را برای دارنده هموارتر می سازند.

اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی چیست و چرا باید ارسال شود؟

وقتی با چالش عدم ثبت چک صیادی روبه رو می شوید، اولین فکری که به ذهنتان خطور می کند، شاید اقدام فوری برای وصول وجه باشد. اما قبل از هر اقدامی، لازم است با ابزارهای حقوقی که در اختیار دارید، آشنا شوید. یکی از این ابزارها، «اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی» است که در واقع نوعی اخطار رسمی و مستندسازی حقوقی به شمار می رود.

تعریف کلی اظهارنامه حقوقی و کارکرد آن

اظهارنامه حقوقی یک سند رسمی است که از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارسال می شود. هدف اصلی آن، آگاه کردن رسمی یک فرد یا نهاد از یک موضوع حقوقی، مطالبه انجام یک تعهد، یا اخطار در خصوص عواقب عدم انجام یک کار است. اظهارنامه، نقش اثباتی قوی در مراجع قضایی دارد و می تواند به عنوان مدرکی دال بر آگاهی مخاطب از موضوع، مورد استناد قرار گیرد. فرستنده اظهارنامه (اظهارکننده)، به این ترتیب، به طور رسمی نیت و خواسته خود را به طرف مقابل (مخاطب) ابلاغ می کند و در صورت عدم پاسخ یا عدم انجام تعهد، می تواند به آن برای اثبات ادعای خود در دادگاه استناد کند.

تفاوت کلیدی اظهارنامه عدم ثبت با اظهارنامه الزام به ثبت

در زمینه چک صیادی، ممکن است دو نوع اظهارنامه مطرح شود که تفاوت آن ها بسیار مهم و تعیین کننده است:

1. اظهارنامه الزام به ثبت:

   این نوع اظهارنامه، همان طور که از نامش پیداست، با هدف اجبار صادرکننده به ثبت چک در سامانه صیاد ارسال می شود. اما واقعیت این است که طبق نظریات اداره کل حقوقی قوه قضاییه و رویه قضایی، الزام صادرکننده به ثبت چک در سامانه صیاد به طور کلی قابلیت استماع ندارد، مگر در یک حالت استثنایی: اگر تعهد صریح و مشخصی از سوی صادرکننده مبنی بر ثبت چک در یک قرارداد یا توافق نامه کتبی وجود داشته باشد. در غیر این صورت، چون ثبت در سامانه، رکن اساسی صدور چک محسوب می شود و عدم ثبت به منزله خروج چک از شمول قانون صدور چک است، نمی توان صادرکننده را به این امر ملزم کرد. بنابراین، این نوع اظهارنامه در اکثر موارد بی اثر خواهد بود و تمرکز بر آن، شما را از مسیر اصلی پیگیری حقوقی منحرف می کند.

2. اظهارنامه عدم ثبت (تمرکز محتوای ما):

   برخلاف اظهارنامه الزام به ثبت، هدف اصلی اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی چیزی فراتر از صرفاً الزام به ثبت است. این اظهارنامه، ابزاری قدرتمند برای مستندسازی وضعیت موجود و پیش روی به سمت مطالبه وجه است. اهداف اصلی آن عبارتند از:

   • مستندسازی رسمی و اخطار کتبی: با ارسال این اظهارنامه، شما به صورت رسمی به صادرکننده چک اخطار می دهید که تعهد قانونی خود مبنی بر ثبت چک را ایفا نکرده است. این اقدام به عنوان یک مدرک رسمی، در مراجع قضایی قابل استناد خواهد بود.
   • بیان آثار حقوقی عدم ثبت: در این اظهارنامه، به صراحت به صادرکننده گوشزد می شود که به دلیل عدم ثبت چک، این سند از شمول قانون صدور چک خارج شده و تنها به عنوان یک دین عادی یا سندی دال بر طلب، قابل پیگیری است. همچنین مسئولیت پرداخت وجه چک به عنوان یک دین عادی، به او یادآوری می شود.
   • درخواست رسمی برای رفع مشکل: شما می توانید در این اظهارنامه، از مخاطب خود درخواست کنید که مشکل را حل کند. این رفع مشکل می تواند شامل یکی از موارد زیر باشد:
     • پرداخت فوری مبلغ چک به عنوان دین عادی ظرف مهلت مشخص (متداول ترین درخواست).
     • ارائه یک فقره چک صیادی جدید و صحیح که در سامانه صیاد ثبت شده باشد.
     • در صورت وجود تعهد قراردادی قبلی برای ثبت، درخواست ثبت فوری چک در سامانه (که البته این مورد کمتر اتفاق می افتد و نیازمند اثبات تعهد قبلی است).
   • ایجاد سابقه حقوقی برای دعوای مطالبه وجه: این اظهارنامه، با اخطار رسمی و مستندسازی عدم ثبت، پایه و اساس محکمی برای طرح دعوای مطالبه وجه در آینده، حتی به عنوان یک سند عادی، ایجاد می کند. این اقدام نشان می دهد که شما پیش از رجوع به دادگاه، تلاش های لازم را برای حل و فصل مسالمت آمیز و آگاه سازی طرف مقابل انجام داده اید.

   در نهایت، این اظهارنامه، در کنار «اعلامیه عدم ثبت چک در سامانه صیاد» که از بانک دریافت می کنید، دو رکن مهم برای دعوای مطالبه وجه یک چک ثبت نشده محسوب می شوند. با این اقدامات، دارنده چک مسیر قانونی را به درستی آغاز کرده و شانس موفقیت خود را در احقاق حق به طور چشمگیری افزایش می دهد.

«چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده، از شمول قانون صدور چک خارج است و تنها به عنوان یک سند عادی اثبات کننده بدهی، قابل استفاده خواهد بود. در این وضعیت، اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی، نه برای الزام به ثبت، بلکه برای مستندسازی عدم ایفای تعهد و مطالبه وجه اصلی دین، ابزاری حیاتی است.»

گام به گام: نحوه تنظیم و ارسال اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی

تنظیم و ارسال یک اظهارنامه حقوقی نیازمند دقت و رعایت اصول خاصی است تا بتواند نقش مؤثر خود را ایفا کند. در ادامه، مراحل تنظیم اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی به صورت گام به گام تشریح می شود:

مقدمات ضروری پیش از تنظیم اظهارنامه

پیش از آنکه قلم به دست بگیرید و اظهارنامه را تنظیم کنید، لازم است مدارک و اطلاعات حیاتی را جمع آوری کنید. این مقدمات، به اظهارنامه شما اعتبار و قدرت بیشتری می بخشند:

• دریافت اعلامیه عدم ثبت چک در سامانه صیاد از بانک: این گام اهمیت بسیاری دارد. به بانک محال علیه مراجعه کرده و درخواست صدور اعلامیه عدم ثبت چک در سامانه صیاد را بنمایید. این سند، اثبات می کند که چک شما در سامانه صیاد به ثبت نرسیده و بانک نیز از پرداخت وجه آن خودداری کرده است. این اعلامیه به عنوان یک مدرک مهم در کنار اظهارنامه شما قرار خواهد گرفت.
• جمع آوری مشخصات دقیق چک: شماره سریال چک، مبلغ چک (به عدد و حروف)، تاریخ سررسید، نام بانک و شعبه صادرکننده، و شماره حساب مربوطه را به دقت یادداشت کنید.
• اطلاعات کامل هویتی خواهان (دارنده چک) و خوانده (صادرکننده): نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس دقیق پستی و کد پستی هر دو طرف را فراهم آورید. دقت در این اطلاعات برای ابلاغ صحیح اظهارنامه ضروری است.
• مدارک اثبات کننده منشأ دین: هرگونه قرارداد، فاکتور، رسید یا سند دیگری که منشأ صدور چک و بدهی اصلی را اثبات می کند (مانند قرارداد خرید و فروش، قرارداد وام و…). این مدارک، اگرچه مستقیماً در متن اظهارنامه قید نمی شوند، اما برای اثبات حقانیت شما در دعوای مطالبه وجه آینده حیاتی هستند.

ساختار اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی

یک اظهارنامه حقوقی باید ساختار مشخصی داشته باشد تا قابل فهم و از نظر قانونی معتبر باشد. بخش های اصلی آن شامل موارد زیر است:

1. سربرگ و مشخصات طرفین:
   • در بالای اظهارنامه، عنوان اظهارنامه ذکر می شود.
   • اظهارکننده: مشخصات کامل شما (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، آدرس دقیق، کد پستی).
   • مخاطب (اظهارشونده): مشخصات کامل صادرکننده چک (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، آدرس دقیق، کد پستی).
2. موضوع اظهارنامه:
   • عبارت دقیق اعلام عدم ثبت چک صیادی و درخواست رفع ایراد / پرداخت وجه. این عنوان باید به وضوح هدف اظهارنامه را بیان کند.
3. شرح اظهارنامه (بدنه اصلی):

   این بخش، قلب اظهارنامه است و باید به صورت واضح، مختصر و حقوقی تنظیم شود:

   • اشاره به صدور چک توسط مخاطب: با ذکر جزئیات کامل چک (شماره چک، تاریخ صدور، مبلغ، نام بانک و شعبه، تاریخ سررسید) مشخص می شود که مخاطب (صادرکننده) چکی را صادر کرده است.
   • تصریح به عدم ثبت چک در سامانه صیاد: به وضوح اعلام می شود که بر خلاف الزامات قانونی (تبصره ۱ ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک) و استعلامات انجام شده یا اعلامیه عدم ثبت بانک، چک مذکور در سامانه صیاد به ثبت نرسیده است.
   • توضیح تبعات حقوقی این عدم ثبت: بیان می شود که به دلیل عدم ثبت، این چک از شمول قانون صدور چک خارج شده، اعتبار سند تجاری خود را از دست داده و صرفاً به عنوان یک سند عادی اثبات کننده بدهی (دین) محسوب می شود. همچنین اشاره می شود که بانک نیز طبق قانون از پرداخت وجه آن خودداری کرده و گواهی عدم پرداخت صادر نمی کند.
   • درخواست مشخص از مخاطب: این قسمت مهم ترین بخش است و باید به وضوح خواسته های شما را مطرح کند. درخواست های رایج عبارتند از:
     • الف) پرداخت فوری مبلغ چک به عنوان دین عادی: درخواست می شود که مخاطب، مبلغ [مبلغ چک] را به عنوان دین عادی، ظرف مدت [تعداد روز، مثلاً ۵ یا ۱۰ روز] از تاریخ ابلاغ اظهارنامه، به شما پرداخت کند. (این متداول ترین درخواست است.)
     • ب) ارائه چک صیادی جدید و صحیح ثبت شده: می توانید درخواست کنید که یک فقره چک صیادی جدید با همان مشخصات، که به درستی در سامانه صیاد ثبت شده باشد، صادر و تحویل گردد.
     • ج) در صورت وجود تعهد صریح قراردادی قبلی برای ثبت، ثبت فوری چک در سامانه صیاد: اگر سندی دال بر تعهد صریح صادرکننده برای ثبت چک دارید (که این مورد کمتر پیش می آید و نیازمند پیوست مدارک است)، می توانید درخواست ثبت چک را نیز اضافه کنید.
   • اخطار به اقدامات بعدی: اعلام می شود که در صورت عدم اقدام در مهلت مقرر و عدم حل و فصل موضوع، شما چاره ای جز پیگیری از طریق مراجع قضایی (طرح دعوای مطالبه وجه به عنوان سند عادی) نخواهید داشت و کلیه خسارات و هزینه های دادرسی نیز بر عهده صادرکننده خواهد بود.
4. دلایل و منضمات:
   • فهرست کردن مدارک پیوستی مانند: تصویر چک صیادی ثبت نشده، اعلامیه عدم ثبت چک از بانک، (و در صورت لزوم، قرارداد یا سندی که تعهد ثبت را اثبات می کند).
5. امضا و تاریخ:
   • اظهارکننده باید اظهارنامه را امضا کند و تاریخ تنظیم نیز قید شود.

نکات مهم نگارشی و حقوقی

• لحن رسمی و حقوقی: متن اظهارنامه باید با لحنی رسمی، مؤدبانه اما قاطع نوشته شود. از هرگونه توهین یا الفاظ غیرحقوقی پرهیز کنید.
• وضوح و صراحت: خواسته ها و دلایل شما باید کاملاً واضح و بدون ابهام بیان شوند تا جایی برای تفسیر باقی نماند.
• تعیین مهلت معقول: برای انجام خواسته هایتان (مثلاً پرداخت وجه)، یک مهلت زمانی معقول و مشخص تعیین کنید (مثلاً ۵ یا ۱۰ روز).
• اجتناب از کلیشه گویی: همانند هر متن حقوقی دیگر، از جملات کلیشه ای و عباراتی که محتوای خاصی ندارند، دوری کنید.

پس از تنظیم اظهارنامه، باید آن را به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برده و مراحل ثبت و ارسال آن را طی کنید. در این دفاتر، اظهارنامه شما به صورت رسمی ابلاغ خواهد شد و رسید آن به شما تحویل داده می شود که این رسید، اثبات کننده ابلاغ رسمی به مخاطب است. حفظ تمامی مستندات، از جمله نسخه ابلاغ شده اظهارنامه، برای مراحل بعدی پیگیری حقوقی ضروری است.

نمونه متن اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی (کامل و کاربردی)

برای کمک به شما در تنظیم اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی، نمونه ای کامل و کاربردی در ادامه ارائه شده است. این نمونه می تواند به عنوان الگویی برای نگارش اظهارنامه شما مورد استفاده قرار گیرد. لازم به ذکر است که محتوای این اظهارنامه باید با شرایط خاص پرونده شما و با دقت کامل تنظیم شود.

مشخصات اظهارنامه

به نام خدا

اظهارنامه

اظهارکننده:

• نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی دارنده چک]
• نام پدر: [نام پدر دارنده چک]
• کد ملی: [کد ملی دارنده چک]
• شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه دارنده چک]
• آدرس دقیق: [آدرس کامل پستی دارنده چک، شامل شهر، خیابان، کوچه، پلاک، طبقه و واحد]
• کد پستی: [کد پستی دارنده چک]

مخاطب (اظهارشونده):

• نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی صادرکننده چک]
• نام پدر: [نام پدر صادرکننده چک]
• کد ملی: [کد ملی صادرکننده چک]
• شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه صادرکننده چک]
• آدرس دقیق: [آدرس کامل پستی صادرکننده چک، شامل شهر، خیابان، کوچه، پلاک، طبقه و واحد]
• کد پستی: [کد پستی صادرکننده چک]

موضوع اظهارنامه: اعلام عدم ثبت چک صیادی به شماره [شماره سریال ۱۶ رقمی چک] در سامانه صیاد و درخواست پرداخت وجه / رفع ایراد

شرح اظهارنامه

ریاست محترم دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

با سلام و احترام،

به استحضار می رساند: اینجانب، اظهارکننده، در تاریخ [تاریخ صدور چک]، یک فقره چک صیادی به شماره سریال [شماره سریال ۱۶ رقمی چک] و شناسه یکتای [شناسه یکتای چک]، به مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال ([مبلغ چک به حروف] ریال)، صادره از بانک [نام بانک]، شعبه [نام شعبه]، با تاریخ سررسید [تاریخ سررسید چک]، را در وجه خود از جنابعالی (مخاطب) دریافت نمودم.

مطابق تبصره ۱ ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک (اصلاحی ۱۴۰۰)، ثبت اطلاعات چک های صیادی در سامانه صیاد توسط صادرکننده، از الزامات قانونی و شروط اعتبار آن ها به عنوان سند تجاری است. طبق این ماده، چک هایی که مالکیت آن ها در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، مشمول قانون صدور چک نبوده و بانک ها مکلفند از پرداخت وجه آن ها خودداری نمایند.

با کمال تأسف، با مراجعه به بانک محال علیه [نام بانک] در تاریخ [تاریخ مراجعه به بانک] و استعلام وضعیت چک فوق الذکر، مشخص گردید که جنابعالی به عنوان صادرکننده چک، برخلاف الزامات قانونی و تعهد خود، تاکنون هیچ اقدامی جهت ثبت اطلاعات این چک در سامانه صیاد انجام نداده اید و این چک در سامانه مذکور فاقد ثبت است. همچنین، بانک [نام بانک] نیز به دلیل عدم ثبت چک، از پرداخت وجه آن خودداری نموده و «اعلامیه عدم ثبت چک در سامانه صیاد» به شماره [شماره اعلامیه عدم ثبت، در صورت وجود] را در تاریخ [تاریخ اعلامیه] صادر کرده است که تصویر آن موجود و قابل ارائه است.

عدم ثبت چک مذکور در سامانه صیاد، موجب شده است که این سند از اعتبار سند تجاری خارج گردیده و صرفاً به عنوان یک سند عادی اثبات کننده طلب اینجانب از جنابعالی محسوب شود. این اقدام نه تنها مانع از وصول وجه چک از طریق سازوکارهای قانونی پیش بینی شده برای چک صیادی شده است، بلکه موجب ورود خسارت [شرح مختصر خسارت وارده، در صورت وجود] به اینجانب گردیده است.

لذا، بدین وسیله مراتب عدم ایفای تعهد قانونی جنابعالی مبنی بر ثبت چک در سامانه صیاد، رسماً به شما اعلام می گردد و از جنابعالی درخواست می شود که ظرف مدت [مثلاً ۱۰] روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، یکی از اقدامات زیر را جهت رفع ایراد و جبران خسارت وارده به عمل آورید:

1. مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال ([مبلغ چک به حروف] ریال) وجه چک را به عنوان دین عادی، مستقیماً به حساب اینجانب به شماره [شماره حساب] نزد بانک [نام بانک] واریز نمایید.
2. یک فقره چک صیادی جدید و صحیح با همان مشخصات و مبلغ، که به درستی در سامانه صیاد ثبت شده باشد، صادر و به اینجانب تحویل دهید.
3. (در صورتی که قرارداد یا توافق صریح قبلی برای ثبت چک وجود داشته باشد و می خواهید آن را پیگیری کنید، این بند را اضافه کنید) با توجه به تعهد صریح قراردادی مورخ [تاریخ قرارداد] و شماره [شماره قرارداد]، فوراً نسبت به ثبت اطلاعات چک به شماره [شماره سریال چک] در سامانه صیاد اقدام نمایید.

بدیهی است در صورت انقضای مهلت فوق و عدم اقدام لازم از سوی جنابعالی جهت رفع مشکل و ایفای تعهد، اینجانب چاره ای جز طرح دعوای مطالبه وجه و کلیه خسارات وارده (از جمله خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی) از طریق مراجع قضایی نخواهم داشت و مسئولیت تمامی عواقب قانونی آن متوجه جنابعالی خواهد بود.

با تشکر و تجدید احترام،

[نام و نام خانوادگی اظهارکننده]

[امضای اظهارکننده]

تاریخ: [تاریخ تنظیم اظهارنامه]

مدارک پیوست (دلایل و منضمات):

• تصویر مصدق چک صیادی به شماره [شماره سریال چک]
• تصویر «اعلامیه عدم ثبت چک در سامانه صیاد» صادره از بانک [نام بانک] به شماره [شماره اعلامیه]
• (در صورت وجود) تصویر مصدق قرارداد یا سندی که منشأ دین و یا تعهد صریح به ثبت چک را اثبات می کند.
• تصویر کپی کارت ملی و شناسنامه اظهارکننده

پس از ارسال اظهارنامه: گام های بعدی دارنده چک

ارسال اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی، نقطه پایانی بر مشکلات شما نیست، بلکه سرآغازی برای پیگیری های بعدی است. پس از ابلاغ رسمی اظهارنامه، نوبت به ارزیابی واکنش صادرکننده و تصمیم گیری برای گام های آتی می رسد.

در صورت عدم پاسخ یا عدم رفع مشکل

متأسفانه، همیشه این امکان وجود دارد که صادرکننده چک به اظهارنامه شما پاسخ ندهد یا با وجود پاسخ، مشکل عدم ثبت چک و پرداخت وجه را حل نکند. در چنین شرایطی، شما باید آماده باشید تا مسیر قانونی را از طریق مراجع قضایی ادامه دهید:

1. اقدام برای طرح دعوای مطالبه وجه در دادگاه حقوقی:

   از آنجایی که چک ثبت نشده صیادی، اعتبار سند تجاری خود را از دست داده و به یک سند عادی تبدیل شده است، شما باید از طریق طرح دعوای مطالبه وجه در دادگاه حقوقی اقدام کنید. این دعوا بر اساس قواعد کلی قانون مدنی و آیین دادرسی مدنی بررسی می شود، نه قانون خاص صدور چک. بنابراین، انتظار صدور اجراییه مستقیم یا سایر مزایای قانونی چک برگشتی را نباید داشت.

2. مدارک مورد نیاز برای دادخواست مطالبه وجه:

   برای تنظیم دادخواست مطالبه وجه، جمع آوری دقیق مدارک زیر ضروری است:

   • اصل اظهارنامه ابلاغ شده: این اظهارنامه، دلیلی قاطع بر ابلاغ رسمی خواسته شما به صادرکننده و مستندسازی عدم ثبت چک است.
   • اصل اعلامیه عدم ثبت چک در سامانه صیاد از بانک: این سند بانکی، اثبات کننده عدم ثبت چک و عدم امکان وصول آن از طریق سامانه بانکی است.
   • تصویر چک صیادی: ارائه تصویر واضحی از چک ثبت نشده (و اصل آن در زمان رسیدگی).
   • اسناد منشأ دین: هرگونه قرارداد، فاکتور، رسید یا توافق نامه ای که اثبات کننده بدهی اصلی صادرکننده به شما است و نشان می دهد چک بابت چه امری صادر شده بود. این اسناد به دادگاه کمک می کنند تا ماهیت دین را درک کند.
   • مدارک هویتی: کپی کارت ملی و شناسنامه شما و صادرکننده.
3. نحوه تنظیم دادخواست مطالبه وجه:

   در دادخواست خود، باید به روشنی به موضوع عدم ثبت چک در سامانه صیاد اشاره کنید و تأکید نمایید که به دلیل این عدم ثبت، چک از شمول قانون صدور چک خارج شده و شما وجه آن را به عنوان یک دین عادی مطالبه می کنید. همچنین می توانید تقاضای خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک تا زمان پرداخت کامل دین را نیز مطرح نمایید. توصیه می شود برای تنظیم دقیق دادخواست و پیگیری پرونده، حتماً از مشاوره و همکاری یک وکیل متخصص در دعاوی مربوط به چک بهره مند شوید.

در صورت پاسخ و توافق

گاهی اوقات، صادرکننده چک پس از دریافت اظهارنامه، متوجه جدیت موضوع می شود و برای حل و فصل آن ابراز تمایل می کند. در این حالت:

• پیگیری توافق حاصله: اگر صادرکننده پیشنهاد پرداخت وجه یا ارائه چک جایگزین را داد، حتماً این توافق را به صورت کتبی ثبت و بر اجرای آن نظارت کنید.
• حصول اطمینان از رفع مشکل: اگر قرار بر پرداخت وجه شد، پس از دریافت مبلغ، تأییدیه پرداخت را اخذ کنید. اگر قرار بر صدور چک جدید شد، حتماً از ثبت صحیح آن در سامانه صیاد مطمئن شوید.

اهمیت حفظ مستندات

در تمام مراحل، حفظ دقیق و منظم تمامی مستندات از اهمیت بالایی برخوردار است. اصل اظهارنامه ابلاغ شده، رسید ابلاغ، اعلامیه عدم ثبت چک از بانک، کپی چک و هرگونه مکاتبه یا سند مرتبط دیگر را نزد خود نگهداری کنید. این مدارک، پشتوانه اصلی شما در هرگونه اقدام قانونی آتی خواهند بود و به شما کمک می کنند تا با اطمینان خاطر بیشتری حقوق خود را پیگیری کنید.

نتیجه گیری: اظهارنامه؛ ابزاری برای مستندسازی و احقاق حق

در دنیای پرپیچ وخم معاملات امروز، که چک های صیادی نقش پررنگی در آن ایفا می کنند، درک صحیح از قوانین و مقررات مربوط به آن، از اهمیت حیاتی برخوردار است. زمانی که صادرکننده چکی را بدون ثبت در سامانه صیاد به شما تحویل می دهد، می تواند چالش های حقوقی و مالی قابل توجهی را برای شما به وجود آورد. در این موقعیت، درک اینکه چنین چکی از شمول قانون صدور چک خارج شده و به عنوان یک سند عادی تلقی می شود، اولین قدم در مسیر احقاق حق است.

«اظهارنامه عدم ثبت چک صیادی» در این میان، نه تنها یک اقدام شکلی، بلکه ابزاری قدرتمند برای مستندسازی رسمی عدم ایفای تعهد صادرکننده و آگاه ساختن وی از آثار حقوقی این اقدام است. این اظهارنامه به شما کمک می کند تا به صورت رسمی، خواسته های خود را برای پرداخت وجه دین یا رفع ایراد مطرح کنید و برای پیگیری های قضایی آتی، پایه ای محکم بنا نهید. با این اظهارنامه، دارنده چک نشان می دهد که مسئولیت پذیر بوده و تمامی تلاش های لازم را برای حل و فصل مسالمت آمیز موضوع انجام داده است، و این خود دلیلی قاطع در مراجع قضایی خواهد بود.

پیگیری حقوقی چک های صیادی ثبت نشده، مسیری است که نیازمند صبر، دقت و آگاهی حقوقی است. از دریافت «اعلامیه عدم ثبت چک در سامانه صیاد» از بانک گرفته تا تنظیم دقیق اظهارنامه و در نهایت، طرح دعوای «مطالبه وجه» در دادگاه، هر گام باید با بینش کافی برداشته شود. با توجه به پیچیدگی های حقوقی و تغییرات مداوم قوانین، همواره توصیه می شود که برای تنظیم اظهارنامه و پیگیری پرونده های مرتبط با چک صیادی، از مشاوره وکلای متخصص در این حوزه بهره مند شوید. یک وکیل کارآزموده می تواند شما را در تمامی مراحل یاری کرده، از اشتباهات احتمالی جلوگیری کند و شانس موفقیت شما را در رسیدن به حق خود افزایش دهد. با اقدام آگاهانه و به موقع، می توانید حقوق مالی خود را حفظ کرده و با اطمینان خاطر بیشتری گام بردارید.