چشم انداز گودال 8000 متری یخ زده در دشت یوتوپیا / عکس

تینا مزدکی: مدارگرد اروپایی اگزومارس نمایی نزدیک از دهانه ای عظیم را در «یوتوپیا پلانیتیا» (دشت یوتوپیا) به تصویر کشیده که حاصل برخورد سیارکی به سطح مریخ است. فلات یوتوپیا با قطر 3300 کیلومتری خود، پهنایی به اندازه عرض صحرای بزرگ آفریقا دارد.

دشت یوتوپیا (Utopia Planitia) که به دنبال برخورد سیارکی باستانی روی سطح مریخ به وجود آمده، بزرگ ترین حوضه برخوردی شناخته شده در کل منظومه شمسی است و قطر آن به حدود 3300 کیلومتر می رسد. اگر قطر ایران را از چابهار تا مرز بازرگان اندازه بگیریم، حدود 2500 کیلومتر می شود و با این حساب، دشت یوتوپیا 4 برابر کشور ایران وسعت خواهد داشت.

بنا بر اعلام آژانس فضایی اروپا (ESA)، ویژگی های جالب مرتبط با یخ روی سطح دهانه و زیر آن، بینشی در مورد گذشته آبی سیاره سرخ به دست می دهد. این دهانه به جامانده از برخورد باستانی، تنها یکی از زخم هایی است که سیارک ها بر سیاره سرخ وارد کرده اند. آب، آتش فشان ها و برخورد سیارک ها سطح مریخ را در گذشته باستان شکل داده اند و این، درحالی است که مریخ در حال حاضر، بیابانی سرد و خشک است.

تصویر اخیر را مدارگرد اگزومارس (ExoMars) با ابزار CaSSIS (سیستم تصویربرداری سطحی رنگی و استریو) از فاصله 400 کیلومتری بالای دهانه گرفته است. از این نقطه، دهانه تقریباً تمام میدان دید دوربین را پر می کند.

منطقه دشت یوتوپیا دارای ویژگی های زمستانی از جمله یخبندان در سطح آن در طول زمستان مریخ است. دهانه ای که در مرکز تصویر می بینید، تقریباً 8 کیلومتر پهنا دارد و رگه های مواد فوران یافته ای را نشان می دهد که طی برخورد به بیرون پرتاب شده اند. الگوی این رگه ها نشان می دهد هنگام برخورد سیارک به منطقه در گذشته های دور، یخ آب وجود داشته است. گرمای بسیار زیاد حاصل از ضربه، یخ آب را ذوب کرده و مخلوط حاصل از آب مایع و غبار را رو به بالا برده است.

دیواره های صاف دهانه با دیگر ویژگی های منطقه که شواهدی از تاریخچه آب یخ دارند، مطابقت دارد. با بزرگ نمایی دهانه، می توان رگه هایی را روی دیواره های دهانه مشاهده کرد که شواهدی از رانش زمین را نشان می دهد. همچنین در این تصویر موج هایی که توسط باد شکل گرفته است، دیده می شود.

مدارگرد، علاوه بر گرفتن عکس های خیره کننده مانند این عکس ، وظیفه دارد گازهای جوی سیاره را مطالعه کند و سطح مریخ را برای مکان های غنی از آب نقشه برداری کند. از این داده ها می توان برای درک بهتر تاریخچه آب در مریخ و وجود احتمالی حیات باستانی استفاده کرد.

منبع: space
54323