نکات مهم عربی هشتم درس به درس

تسلط بر درس عربی هشتم، نیازمند یادگیری دقیق قواعد، واژگان و نکات کلیدی هر درس است. این مقاله، راهنمایی جامع و درس به درس برای دانش آموزان است تا با درک عمیق تر مباحث، آمادگی لازم را برای امتحانات و پایه های بالاتر کسب کنند. در طول این مسیر، با گام به گام آموختن هر درس، نه تنها به تسلط بر مطالب کتاب درسی دست می یابید، بلکه چالش های رایج را نیز شناسایی کرده و راه حل های عملی برای یادگیری مؤثرتر به دست خواهید آورد.

در دنیای دانش آموزی، گاهی درس عربی می تواند به یک معمای پیچیده تبدیل شود، اما با رویکردی هدفمند و درس به درس، این معما به سادگی قابل حل است. این محتوا سعی دارد تا با زبانی روان و توصیفی، همانند یک راهنمای دلسوز، شما را در این سفر آموزشی همراهی کند؛ سفری که در آن قواعد دشوار، به نکاتی شیرین و قابل فهم تبدیل می شوند و واژگان غریب، به دوستان آشنای شما در این زبان تبدیل خواهند شد. هر درس به منزله یک ایستگاه است که در آن، دانش آموزان با مفهوم، مثال های روشن و نکات طلایی برای فهم بهتر و کاربرد عملی قواعد آشنا می شوند.

درس 1: ارزش علم (مرور پایه های عربی)

برای شروع هر مسیر جدیدی، بازبینی آنچه قبلاً آموخته ایم، اهمیت فراوانی دارد. درس اول عربی هشتم نیز با رویکردی هوشمندانه، مفاهیم اساسی عربی هفتم را بار دیگر پیش چشم دانش آموزان می آورد. این درس فرصتی عالی است تا پازل های اولیه زبان عربی را محکم تر در ذهن خود جای دهید و برای گام های بعدی آماده شوید. این مباحث، در واقع، سنگ بنای یادگیری های بعدی هستند.

اسم اشاره در عربی: راهنمای دقیق اشاره به نزدیک و دور

در دنیای زبان عربی، برای نشان دادن و اشاره کردن به افراد یا اشیا، چه نزدیک باشند و چه دور، از کلماتی خاص به نام «اسم اشاره» استفاده می شود. انتخاب صحیح این کلمات، داستانی از هماهنگی جنسیت (مذکر و مؤنث) و تعداد (مفرد، مثنی، جمع) با چیزی است که به آن اشاره می کنیم. درست مانند یک معلم دلسوز که دانش آموزانش را به دقت می شناسد، اسم اشاره نیز با مُشارٌ إلیه خود همراه و هماهنگ می شود.

نوع اشاره	مفرد مذکر	مفرد مؤنث	مثنی مذکر	مثنی مؤنث	جمع مذکر و مؤنث
اشاره به نزدیک	هذا (این)	هذه (این)	هذانِ / هذَینِ (این دو)	هاتانِ / هاتَینِ (این دو)	هؤلاء (این ها)
اشاره به دور	ذلکَ (آن)	تلکَ (آن)	ذانکَ / ذینکَ (آن دو)	تانِکَ / تَینِکَ (آن دو)	أولئک (آن ها)

همیشه به خاطر داشته باشید که پس از «هؤلاء» و «أولئک»، تنها باید از اسم جمع استفاده شود. این یک قاعده طلایی است که به دانش آموزان در تشخیص و کاربرد صحیح کمک می کند و از اشتباهات رایج جلوگیری می کند.

کلمات پرسشی: کلید کشف اطلاعات

در هر زبانی، پرسیدن سوال، راهی برای کشف ناشناخته هاست. در عربی نیز کلمات پرسشی مانند پلی هستند که ما را به پاسخ های مورد نظرمان می رسانند. این کلمات بسته به اینکه در مورد تعداد، مکان، زمان یا نوع بپرسند، متفاوت خواهند بود. یادگیری دقیق این کلمات، قدرت بیان و درک جملات پرسشی را به دانش آموزان می دهد.

کلمه پرسشی	معنی	مثال
أَ	آیا	أَ جاءَ الأبُ إلي البیتِ؟ (آیا پدر به خانه آمد؟)
هَلْ	آیا	هَلْ جاءَ الأبُ إلي البیتِ؟ (آیا پدر به خانه آمد؟)
مَنْ	چه کسی / چه کسانی	مَنْ هذه الطالِبةُ؟ (این دانش آموز کیست؟)
ما / ماذا	چه چیزی	ما هذه؟ (این چیست؟) – ماذا تفعَلُ؟ (چه کار می کنی؟)
أَیْنَ	کجا	أینَ أبي؟ (پدرم کجاست؟)
کَمْ	چند	کَم قلمٌ عِندکَ؟ (چند مداد داری؟)

نکته مهم: کلمه «لِمَنْ» به معنای «برای چه کسی؟» یا «مال چه کسی؟» است و برای سؤال کردن در مورد مالکیت به کار می رود. مثلاً: لِمَنْ هذا القلمُ؟ (این مداد مال چه کسی است؟)

اعداد اصلی (۱ تا ۱۲): شمارش و مطابقت در عربی

وقتی در مورد تعداد صحبت می کنیم، اعداد نقش حیاتی پیدا می کنند. در عربی هشتم، دانش آموزان با اعداد اصلی از یک تا دوازده آشنا می شوند. این اعداد نه تنها به ما کمک می کنند تا بشماریم، بلکه داستانی از مطابقت یا عدم مطابقت با معدود خود (چیزی که شمرده می شود) دارند. فهم قواعد مربوط به جنسیت و اعراب اعداد، کلید اصلی کاربرد درست آن هاست.

اعداد اصلی عربی	مثال
واحِد – واحِدة (یک)	قلمٌ واحِدٌ (یک قلم) – مِنْضَدَةٌ واحِدةٌ (یک میز)
إِثْنانِ – إِثْنَتانِ (دو)	طالِبانِ إِثْنانِ (دو دانش آموز پسر) – طالِبَتانِ إِثْنَتانِ (دو دانش آموز دختر)
ثَلاثَة (سه)	ثَلاثَة کُتُبٍ (سه کتاب)
أَرْبَعَة (چهار)	أَرْبَعَة طُلّابٍ (چهار دانش آموز)
خَمْسَة (پنج)	خَمْسَة نَوافِذٍ (پنج پنجره)
سِتَّة (شش)	سِتَّة مَدارِسٍ (شش مدرسه)
سَبْعَة (هفت)	سَبْعَة دَفاتِرٍ (هفت دفتر)
ثَمانیَة (هشت)	ثَمانیَة مَکاتِبٍ (هشت کتابخانه)
تِسْعَة (نه)	تِسْعَة أَقلامٍ (نه قلم)
عَشَرَة (ده)	عَشَرَة جَرائدٍ (ده روزنامه)
أَحَدَ عَشَرَ – إِحدي عَشرة (یازده)	أَحَدَ عَشَرَ تلمیذً (یازده دانش آموز پسر) – إِحدي عَشرة تلمیذةً (یازده دانش آموز دختر)
إِثْنا عَشَر – إِثْنتا عَشرة (دوازده)	إِثْنا عَشَر طالِباً (دوازده دانش آموز پسر) – إِثْنتا عَشرة طالِبةً (دوازده دانش آموز دختر)

برای یادگیری بهتر اعداد و کاربرد آن ها، به نکته های زیر توجه کنید:

1. مَعدود: به کلمه ای گفته می شود که با استفاده از اعداد مختلف، تعداد آن را نشان می دهیم.
2. اعداد «واحِد» و «واحِدة»، همچنین «إِثْنانِ» و «إِثْنَتانِ» پس از معدود می آیند و از نظر جنس و اعراب با آن یکسان هستند.
3. اعداد «ثَلاثَة» تا «عَشَرَة» قبل از معدود قرار می گیرند و از نظر جنس برعکس معدود خود هستند. معدود آن ها نیز همیشه جمع با تنوین کسره (ـٍ) است.
4. معدود اعداد «أَحَدَ عَشَرَ» و «إِحدي عَشرة»، همچنین «إِثْنا عَشَر» و «إِثْنتا عَشرة» همیشه مفرد با تنوین نصب (ـً) است.

ضمایر منفصل و متصل: جانشین های هوشمند اسم

تصور کنید هر بار مجبور باشید یک اسم را تکرار کنید؛ چقدر متن خسته کننده می شد! ضمایر در عربی به کمک ما می آیند تا این تکرار را از بین ببرند. آن ها مانند بازیکنان جایگزین در یک تیم عمل می کنند که به جای اسم ها وارد بازی می شوند و جمله را روان تر می سازند. ضمایر عربی به دو دسته کلی تقسیم می شوند که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند:

1. ضمایر منفصل: این ضمایر مانند قهرمانانی مستقل، جداگانه به کار می روند، مثل «هُوَ» (او) یا «أنتِ» (تو). آن ها به هیچ کلمه دیگری متصل نمی شوند.
2. ضمایر متصل: این ضمایر وفادار، همیشه به کلمه قبل از خود چسبیده و متصل می شوند، مانند «خَرَجا» (آن دو خارج شدند) یا «عینکم» (چشم شما).

از طرف دیگر، ضمایر عربی را می توان بر اساس نقششان در جمله به دو دسته مرفوعی و منصوبی (یا مجروری) تقسیم کرد. تمام ضمایر، چه منفصل و چه متصل، در مذکر یا مؤنث بودن و همچنین در مفرد، مثنی یا جمع بودن، با مرجع خود (اسمی که جایگزین آن شده اند) مطابقت دارند.

ضمایر مرفوعی: نشانگر فاعل و مبتدا

ضمایر مرفوعی، نقش فاعل یا مبتدا را در جمله ایفا می کنند. ضمایر منفصل مرفوعی به تنهایی می آیند و اغلب نقش مبتدا را دارند (مثلاً «هُوَ ناجِحٌ»). اما ضمایر متصل مرفوعی، دم فعل ها هستند و به انتهای فعل ها می چسبند و نشان می دهند که چه کسی کار را انجام داده است (مثلاً «نَهَضَتا»).

صیغه فعل – ضمیر منفصل مرفوعی	ضمیر متصل مرفوعی در فعل ماضی	ضمیر متصل مرفوعی در فعل مضارع
مفرد مذکر غائب – هُوَ	ذَهَبَ	یَذْهَبُ
مثنی مذکر غائب – هُما	ذَهَبَا	یَذْهَبَانِ
جمع مذکر غائب – هُمْ	ذَهَبُوا	یَذْهَبُونَ
مفرد مؤنث غائب – هِيَ	ذَهَبَتْ	تَذْهَبُ
مثنی مؤنث غائب – هُما	ذَهَبَتَا	تَذْهَبَانِ
جمع مؤنث غائب – هُنَّ	ذَهَبْنَ	یَذْهَبْنَ
مفرد مذکر مخاطب – أَنْتَ	ذَهَبْتَ	تَذْهَبُ
مثنی مذکر مخاطب – أَنْتُما	ذَهَبْتُما	تَذْهَبَانِ
جمع مذکر مخاطب – أَنْتُم	ذَهَبْتُم	تَذْهَبُونَ
مفرد مؤنث مخاطب – أَنْتِ	ذَهَبْتِ	تَذْهَبِينَ
مثنی مؤنث مخاطب – أَنْتُما	ذَهَبْتُما	تَذْهَبَانِ
جمع مؤنث مخاطب – أَنْتُنَّ	ذَهَبْتُنَّ	تَذْهَبْنَ
متکلم وحده – أَنا	ذَهَبْتُ	أَذْهَبُ
متکلم مع الغیر – نَحنُ	ذَهَبْنا	نَذْهَبُ

یادآوری: صیغه های ماضی مفرد مذکر غائب، ماضی مفرد مؤنث غائب، مضارع مفرد مذکر غائب، مضارع مفرد مؤنث غائب، مضارع مفرد مذکر مخاطب، مضارع صیغه متکلم وحده و مضارع متکلم مع الغیر، ضمیر متصل مرفوعی ندارند؛ فاعل آن ها به صورت مستتر در خود فعل پنهان شده است.

ضمایر منصوبی و مجروری: هویت یکسان، نقش متفاوت

این دسته از ضمایر، شگفتی خاص خود را دارند؛ ظاهری کاملاً یکسان اما نقشی متفاوت! ضمایر متصل منصوبی به انتهای فعل ها متصل می شوند و نقش مفعول را دارند (مثلاً «جَعَلَهُ»)، در حالی که ضمایر متصل مجروری پس از حروف جر می آیند (مثلاً «عَلَیهِ») یا به اسم ها متصل می شوند و نقش مضاف الیه را بازی می کنند (مثلاً «بَیْتُهُ»). برای درک بهتر این تفاوت ها، جدول زیر را بررسی کنید:

صیغه	ضمایر متصل منصوبی (مثال: جَعَلَ + ضمیر)	ضمایر متصل مجروری (مثال: عَلی + ضمیر / کِتاب + ضمیر)
مفرد مذکر غائب	جَعَلَهُ (آن را قرار داد)	عَلَیهِ / کِتابُهُ (بر آن / کتابش)
مثنی مذکر غائب	جَعَلَهُما (آن ها را قرار داد)	عَلَیهما / کِتابُهما (بر آن ها / کتابشان)
جمع مذکر غائب	جَعَلَهُم (آن ها را قرار داد)	عَلَیهِم / کِتابُهُم (بر آن ها / کتابشان)
مفرد مؤنث غائب	جَعَلَها (آن را قرار داد)	عَلَیها / کِتابُها (بر آن / کتابش)
مثنی مؤنث غائب	جَعَلَهُما (آن ها را قرار داد)	عَلَیهما / کِتابُهما (بر آن ها / کتابشان)
جمع مؤنث غائب	جَعَلَهُنَّ (آن ها را قرار داد)	عَلَیهنَّ / کِتابُهنَّ (بر آن ها / کتابشان)
مفرد مذکر مخاطب	جَعَلَکَ (تو را قرار داد)	عَلَیکَ / کِتابُکَ (بر تو / کتابت)
مثنی مذکر مخاطب	جَعَلَکُما (شما را قرار داد)	عَلَیکُما / کِتابُکُما (بر شما / کتابتان)
جمع مذکر مخاطب	جَعَلَکُمْ (شما را قرار داد)	عَلَیکُمْ / کِتابُکُمْ (بر شما / کتابتان)
مفرد مؤنث مخاطب	جَعَلَکِ (تو را قرار داد)	عَلَیکِ / کِتابُکِ (بر تو / کتابت)
مثنی مؤنث مخاطب	جَعَلَکُما (شما را قرار داد)	عَلَیکُما / کِتابُکُما (بر شما / کتابتان)
جمع مؤنث مخاطب	جَعَلَکُنَّ (شما را قرار داد)	عَلَیکُنَّ / کِتابُکُنَّ (بر شما / کتابتان)
متکلم وحده	جَعَلَني (من را قرار داد)	عَلَيَّ / کِتابي (بر من / کتابم)
متکلم مع الغیر	جَعَلَنا (ما را قرار داد)	عَلَینا / کِتابُنا (بر ما / کتابمان)

نکته: اگر فعلی هم فاعل (ضمیر متصل مرفوعی) و هم مفعول (ضمیر متصل منصوبی) داشته باشد، ترتیب قرارگیری آن ها به این صورت است که ابتدا ضمیر فاعلی و سپس ضمیر مفعولی می آید. مثال: «خَرَجْناهم» که بعد از ریشه «خَرَجَ»، ابتدا ضمیر متصل مرفوعی «نا» و سپس ضمیر متصل منصوبی «هم» آمده است.

انواع اسم در عربی: مفرد، مثنی و جمع

اسم ها، ستون فقرات هر زبانی هستند و در عربی نیز تنوع زیادی دارند. از یک فرد، شیء یا حیوان مفرد گرفته تا دو عدد (مثنی) یا تعداد بیشتری (جمع). این تنوع، به زبان عربی زیبایی خاصی بخشیده و دانش آموزان را با ابعاد مختلف کلمات آشنا می کند. فهم دقیق این دسته بندی ها، در ترجمه و درک جملات بسیار کمک کننده است.

نوع اسم	مثال	نشانه ها
مفرد مذکر	الطالِبُ (یک دانش آموز پسر)	فاقد علامت خاص
مفرد مؤنث	الطالِبةُ (یک دانش آموز دختر)	فاقد علامت خاص (معمولاً با تاء تأنیث)
مثنی مذکر	الطالِبَانِ / الطالِبَینِ (دو دانش آموز پسر)	ـَ انِ (مرفوعی) / ـَ ینِ (منصوبی و مجروری)
مثنی مؤنث	الطالِبَتَانِ / الطالِبَتَینِ (دو دانش آموز دختر)	ـَ انِ (مرفوعی) / ـَ ینِ (منصوبی و مجروری)
جمع مذکر سالم	الطالِبُونَ / الطالِبِینَ (چند دانش آموز پسر)	ـونَ (مرفوعی) / ـِ ینَ (منصوبی و مجروری)
جمع مؤنث سالم	الطالِباتُ (چند دانش آموز دختر)	اتٌ (مرفوعی) / اتٍ (منصوبی و مجروری)
جمع مکسر	طُلّابٌ (چند دانش آموز)	فاقد علامت خاص (تغییر ساختار کلمه)

برای یادگیری انواع اسم ها، لازم است به نکته های زیر توجه کنید:

1. جمع مکسر: برخلاف جمع های سالم، جمع مکسر الگوی مشخصی ندارد و شکل کلمه کاملاً تغییر می کند. این جمع ها را باید به صورت سماعی و با شنیدن و خواندن زیاد آموخت.
2. نشانه های اعراب: علامت های «ـَ انِ» (مثنی) و «ونَ» (جمع مذکر سالم) برای حالت رفع (ـُ و ـٌ) به کار می روند. در مقابل، «ـَ ینِ» (مثنی) و «ـِ ینَ» (جمع مذکر سالم) برای حالت نصب (ـَ و ـً) و جر (ـِ و ـٍ) استفاده می شوند. جمع مؤنث سالم نیز با اتٌ (رفع) و اتٍ (نصب و جر) مشخص می شود.

صرف فعل ماضی: روایت گذشته ها

فعل ماضی، دروازه ورود به اتفاقات گذشته است. این فعل ها از پرکاربردترین افعال عربی هستند که بر وقوع رخدادی در زمان گذشته دلالت دارند و در ۱۴ صیغه صرف می شوند. با یادگیری صرف فعل ماضی، دانش آموزان می توانند داستان های گذشته را روایت کنند و به فهم عمیق تری از زبان عربی برسند. در جدول زیر، صرف فعل ماضی «جَلَسَ» (نشستن) را مشاهده می کنید.

صیغه (ضمیر منفصل)	مثال فعل ماضی (جَلَسَ)	ترجمه
مفرد مذکر غائب (هُوَ)	جَلَسَ	او نشست (مذکر)
مثنی مذکر غائب (هُما)	جَلَسَا	آن ها نشستند (دو مرد)
جمع مذکر غائب (هُمْ)	جَلَسُوا	آن ها نشستند (چند مرد)
مفرد مؤنث غائب (هِيَ)	جَلَسَتْ	او نشست (مؤنث)
مثنی مؤنث غائب (هُما)	جَلَسَتَا	آن ها نشستند (دو زن)
جمع مؤنث غائب (هُنَّ)	جَلَسْنَ	آن ها نشستند (چند زن)
مفرد مذکر مخاطب (أَنْتَ)	جَلَسْتَ	تو نشستی (مذکر)
مثنی مذکر مخاطب (أَنْتُما)	جَلَسْتُما	شما نشستید (دو مرد)
جمع مذکر مخاطب (أَنْتُم)	جَلَسْتُم	شما نشستید (چند مرد)
مفرد مؤنث مخاطب (أَنْتِ)	جَلَسْتِ	تو نشستی (مؤنث)
مثنی مؤنث مخاطب (أَنْتُما)	جَلَسْتُما	شما نشستید (دو زن)
جمع مؤنث مخاطب (أَنْتُنَّ)	جَلَسْتُنَّ	شما نشستید (چند زن)
متکلم وحده (أَنا)	جَلَسْتُ	من نشستم
متکلم مع الغیر (نَحنُ)	جَلَسْنا	ما نشستیم

برای منفی کردن فعل ماضی، کافی است قبل از آن، حرف «ما» را قرار دهید. ساختار فعل دست نخورده باقی می ماند. به عنوان مثال، «ذَهَبَ» (رفت) با افزودن «ما» به «ما ذَهَبَ» (نرفت) تبدیل می شود. این روش ساده، راهگشای بسیاری از جمله سازی ها خواهد بود.

لغات کلیدی و مهم درس 1: گنجینه واژگان

زبان مانند یک ساختمان است که واژگان، آجرهای سازنده آن هستند. هر درس عربی، گنجینه ای از لغات جدید را در خود جای داده است که یادگیری آن ها، درک شما از متون را عمیق تر می کند. در اینجا لیستی از مهم ترین لغات درس اول به همراه معنی و در صورت لزوم، جمع آن ها آمده است:

• العلم: دانش (العلوم)
• العمل: کار (الأعمال)
• النجاح: موفقیت
• الاستاذ: استاد (الاساتذه)
• الطلاب: دانش آموزان
• الحق: حق (الحقوق)
• الباطل: باطل
• الجهد: تلاش
• الجهل: نادانی
• الصبر: صبر

نکات طلایی و اشتباهات رایج درس 1

در مسیر یادگیری عربی، برخی نقاط وجود دارند که دانش آموزان معمولاً در آن ها دچار لغزش می شوند. شناسایی این نقاط و توجه به آن ها، می تواند از اشتباهات رایج جلوگیری کند و به شما کمک کند تا با اطمینان بیشتری پیش بروید:

1. تفاوت ما و ماذا: ما برای پرسش از غیر عاقل به تنهایی (مثلاً: ما هذه؟ – این چیست؟) یا در ترکیب با اسم (مثلاً: ما اسمُکَ؟ – نامت چیست؟) استفاده می شود. در حالی که ماذا همیشه قبل از فعل می آید (مثلاً: ماذا تَفْعَلُ؟ – چه کار می کنی؟). این تمایز در ترجمه و درک بسیار حیاتی است.
2. مطابقت اسم اشاره: حتماً به مطابقت اسم اشاره با مشارٌ إلیه در جنس و تعداد دقت کنید. مثلاً هذا الشجرة (این درخت – مذکر و مؤنث) اشتباه است و صحیح آن هذه الشجرة (این درخت – مؤنث و مؤنث) می باشد.
3. ضمایر متصل: در ترجمه ضمایر متصل به فعل یا اسم، مراقب باشید تا معنی جمله تغییر نکند. این ضمایر کوچک، گاهی معناهای بزرگی را منتقل می کنند.

دانش آموزان عزیز می توانند برای مرور و تثبیت این نکات، فایل PDF خلاصه درس اول را از اینجا دانلود کنند.

---

درس 2: عجائب المخلوقات (آغاز سفر در زمان حال)

درس دوم، دریچه ای به سوی زمان حال و آینده باز می کند: فعل مضارع. پس از مرور فعل ماضی در درس اول، اکنون زمان آن رسیده که با افعالی آشنا شویم که فعالیت های جاری یا اتفاقات آتی را بیان می کنند. این درس شما را با نحوه ساخت و صرف فعل مضارع آشنا می سازد و کمک می کند تا درباره آنچه اکنون در حال رخ دادن است یا در آینده اتفاق می افتد، صحبت کنید.

معرفی فعل مضارع و نحوه ساخت آن

فعل مضارع در عربی، مانند یک نقاش ماهر، لحظات جاری و آینده را به تصویر می کشد. این فعل بر رخدادهای زمان حال و آینده دلالت دارد. ساختار فعل مضارع، داستانی از ریشه های ماضی و افزودن حروف مضارعه (أ، ت‍ـ، ی‍ـ، ن‍ـ) به ابتدای آن است. تصور کنید فعل ماضی، یک بذر است که با افزودن این حروف، جوانه می زند و به یک فعل مضارع تبدیل می شود. این حروف، هویت زمان فعل را مشخص می کنند.

برای مثال، فعل ماضی «ذَهَبَ» (رفت) با افزودن حرف مضارعه «ی‍ـ» و تغییر انتهای آن، به «یَذهَبُ» (می رود) تبدیل می شود. این دگرگونی، معجزه ساخت فعل مضارع است که در ۱۴ صیغه مختلف، هر کدام داستان خاص خود را روایت می کنند.

صرف فعل مضارع (صیغه های متکلم وحده، مفرد مذکر مخاطب، مفرد مؤنث مخاطب)

در درس دوم، با اولین گروه از صیغه های فعل مضارع آشنا می شویم که شامل متکلم وحده (من)، مفرد مذکر مخاطب (تو، مرد) و مفرد مؤنث مخاطب (تو، زن) است. این صیغه ها، گام های نخست در بیان اتفاقات روزمره از دیدگاه شخصی و خطاب به یک نفر هستند. در جدول زیر، صرف فعل «جَلَسَ» (نشستن) را در این صیغه ها مشاهده می کنید:

صیغه (ضمیر منفصل)	مثال فعل مضارع (جَلَسَ)	ترجمه فعل مضارع
متکلم وحده (أنا)	أجْلِسُ	من می نشینم
مفرد مذکر مخاطب (أَنْتَ)	تَجْلِسُ	تو می نشینی (مذکر)
مفرد مؤنث مخاطب (أَنْتِ)	تَجْلِسِينَ	تو می نشینی (مؤنث)

به این نکته ها دقت کنید تا صرف این فعل ها برایتان آسان تر شود:

1. حرف مضارعه در صیغه متکلم وحده، «أ» است.
2. حرف مضارعه در صیغه های مفرد مذکر مخاطب و مفرد مؤنث مخاطب، «ت‍ـ» است.
3. صیغه های مضارع متکلم وحده و مفرد مذکر مخاطب، ضمیر متصل مرفوعی ندارند.
4. ضمیر متصل مرفوعی در صیغه مضارع مفرد مؤنث مخاطب، «ي» است. «ن» در این صیغه، ضمیر نیست، بلکه نشانه مرفوع بودن فعل مضارع است.

نکات ترجمه فعل مضارع به فارسی (مضارع اخباری)

ترجمه فعل مضارع عربی به فارسی، داستانی از «مضارع اخباری» است. این به معنای آن است که فعل مضارع عربی را معمولاً به شکل «می + بن مضارع + شناسه» در فارسی ترجمه می کنیم. این قاعده ساده، کلید فهم و بیان دقیق جملات عربی در فارسی است.

مثلاً، «أجْلِسُ» به صورت «می نشینم» (می + بن مضارع «نشین» + شناسه «ـَ م») ترجمه می شود. فهم این نکته به شما کمک می کند تا جملات را روان و صحیح ترجمه کنید.

لغات کلیدی و مهم درس 2

هر درس، واژگان جدیدی را به دایره لغات شما اضافه می کند که مانند قطعات یک پازل، تصویر کامل تری از زبان عربی می سازند. لغات مهم درس دوم شامل موارد زیر است:

• السموات: آسمان ها
• الأرض: زمین
• الجبال: کوه ها
• الأنهار: رودها
• البحار: دریاها
• الأشجار: درختان
• الحیوانات: حیوانات
• الماء: آب
• الهواء: هوا
• الخلق: آفرینش

نکات طلایی و اشتباهات رایج درس 2

در این درس نیز توجه به برخی نکات می تواند از سردرگمی ها جلوگیری کند:

1. تشخیص ریشه فعل: برای ساخت فعل مضارع، حتماً ریشه سه حرفی فعل ماضی را به درستی تشخیص دهید.
2. حروف مضارعه: به محل قرارگیری صحیح حروف مضارعه (أ، ت‍ـ، ی‍ـ، ن‍ـ) در ابتدای فعل دقت کنید و مطمئن شوید که حرف صحیح برای هر صیغه انتخاب شده است.
3. اشتباه در ترجمه: فعل مضارع عربی را به هیچ وجه به صورت فعل حال ساده (مثلاً من رفتن) ترجمه نکنید و همواره از ساختار مضارع اخباری فارسی استفاده کنید.

برای تثبیت یادگیری این مباحث، می توانید فایل PDF خلاصه و نکات مهم درس 2 را دانلود کنید.

---

درس 3: سفرة إلی الشّمال (سفر به آینده)

پس از مرور زمان حال، اکنون زمان آن است که به آینده سفر کنیم. درس سوم به شما می آموزد چگونه وقایعی را که قرار است اتفاق بیفتند، بیان کنید. فعل مستقبل یا زمان آینده، مانند یک قطار سریع السیر، شما را به اتفاقات پیش رو می برد. با یادگیری این قواعد، توانایی شما در بیان جملات گسترده تر و کامل تر خواهد شد.

فعل مستقبل (زمان آینده) با سَـ و سَوف

فعل مستقبل در زبان عربی، به سادگی و با افزودن دو حرف یا کلمه به فعل مضارع ساخته می شود: «سَـ» یا «سَوف». این دو، همانند نشانه های راهنمایی هستند که به فعل مضارع می گویند که زمانش به آینده تغییر کرده است. کافی است یکی از این دو را قبل از فعل مضارع قرار دهید، بدون آنکه نیاز به تغییر دیگری در ساختار فعل باشد.

به عنوان مثال، «أَجْلِسُ» (می نشینم) با افزودن «سَـ» تبدیل به «سَأجْلِسُ» (خواهم نشست) و با افزودن «سَوف» به «سَوفَ أجْلِسُ» (خواهم نشست) می شود. این سادگی در ساختار، زیبایی خاصی به زبان عربی می بخشد.

نحوه ترجمه فعل مستقبل به فارسی

فعل های مستقبل عربی در زبان فارسی به صورت فعل آینده ترجمه می شوند. ساختار فعل آینده در فارسی به این شکل است: (خواه + شناسه + مصدر مرخم). این روش ترجمه، معنای آینده را به درستی و روان به مخاطب فارسی زبان منتقل می کند.

صیغه (ضمیر منفصل)	مثال فعل مستقبل (جَلَسَ)	ترجمه
متکلم وحده (أَنا)	سَأجْلِسُ / سَوفَ أجْلِسُ	من خواهم نشست
مفرد مذکر مخاطب (أَنْتَ)	سَتَجْلِسُ / سَوفَ تَجْلِسُ	تو خواهی نشست (مذکر)
مفرد مؤنث مخاطب (أَنْتِ)	سَتَجْلِسِينَ / سَوفَ تَجْلِسِينَ	تو خواهی نشست (مؤنث)

لغات کلیدی و مهم درس 3

همراه با قواعد جدید، کلمات جدید نیز به گنجینه زبانی شما اضافه می شوند که به درک بهتر موضوعات مرتبط با سفر و طبیعت کمک می کنند:

• الشمال: شمال
• الجنوب: جنوب
• الشرق: شرق
• الغرب: غرب
• السفر: سفر
• الطائرة: هواپیما
• القطار: قطار
• السیارة: ماشین
• الجبال: کوه ها
• البحر: دریا

نکات طلایی و اشتباهات رایج درس 3

در کاربرد فعل مستقبل، چند نکته مهم وجود دارد که دانش آموزان باید به آن ها توجه کنند:

1. تفاوت سَـ و سَوف: هر دو برای بیان آینده به کار می روند، اما سَـ برای آینده نزدیک و سَوف برای آینده دورتر استفاده می شود، هرچند در بسیاری موارد می توانند جایگزین یکدیگر شوند.
2. ساختار فعل: حواستان باشد که سَـ و سَوف فقط به فعل مضارع اضافه می شوند، نه فعل ماضی. این یک اشتباه رایج است.
3. عدم تغییر فعل: پس از افزودن سَـ یا سَوف، ساختار خود فعل مضارع (صیغه) هیچ تغییری نمی کند.

برای دانلود فایل PDF خلاصه و نکات مهم درس 3، می توانید به لینک مربوطه مراجعه کنید.

---

درس 4: الاعتدال (گسترش افعال حال)

درس چهارم به ادامه بحث فعل مضارع می پردازد و صیغه های مهم دیگری را معرفی می کند که به دانش آموزان کمک می کند تا دید جامع تری از صرف فعل مضارع پیدا کنند. این درس، مانند یک نقشه بردار، جزئیات بیشتری از سرزمین زمان حال و آینده را برای شما آشکار می سازد و توانایی شما را در روایت و فهم گسترش می دهد.

صرف فعل مضارع (صیغه های متکلم مع الغیر، مفرد مذکر غائب و مفرد مؤنث غائب)

در این درس، با صیغه هایی آشنا می شویم که دامنه صحبت کردن درباره زمان حال و آینده را وسیع تر می کنند. این صیغه ها شامل متکلم مع الغیر (ما)، مفرد مذکر غائب (او، مرد) و مفرد مؤنث غائب (او، زن) می شوند. با این صیغه ها، می توانیم در مورد فعالیت های گروهی یا کارهای یک نفر (چه مرد و چه زن) که در زمان حال یا آینده اتفاق می افتد، صحبت کنیم. در جدول زیر، صرف فعل «جَلَسَ» (نشستن) را در این صیغه ها مشاهده می کنید:

صیغه (ضمیر منفصل)	مثال فعل مضارع (جَلَسَ)	ترجمه
متکلم مع الغیر (نَحنُ)	نَجْلِسُ	ما می نشینیم
مفرد مذکر غائب (هُوَ)	یَجْلِسُ	او می نشیند (مذکر)
مفرد مؤنث غائب (هِيَ)	تَجْلِسُ	او می نشیند (مؤنث)

برای یادگیری بهتر صرف این فعل ها، به نکته های زیر توجه کنید:

1. حرف مضارعه در صیغه متکلم مع الغیر، «ن‍ـ» است.
2. حرف مضارعه در صیغه مفرد مذکر غائب، «ی‍ـ» و در مفرد مؤنث غائب، «ت‍ـ» است.
3. در هیچ کدام از این صیغه ها (متکلم مع الغیر، مفرد مذکر غائب و مفرد مؤنث غائب)، ضمیر متصل فاعلی به صورت آشکار به کار نمی رود؛ فاعل آن ها به صورت مستتر (پنهان) در فعل است.

نکات تمایز صیغه های مشابه و تشخیص آنها از بافت جمله

یکی از چالش های زبان عربی، وجود صیغه های مشابه است که تنها با توجه به بافت جمله می توان آن ها را از یکدیگر تمییز داد. به عنوان مثال، صیغه های مفرد مذکر مخاطب و مفرد مؤنث غائب هر دو به شکل «تَجْلِسُ» ظاهر می شوند. اینجا، متن اطراف جمله و قرائن معنایی، نقش کارآگاهی را بازی می کنند و به شما کمک می کنند تا هویت واقعی فعل را کشف کنید.

لغات کلیدی و مهم درس 4

لغات این درس بر موضوع اعتدال و مفاهیم مرتبط با آن تمرکز دارند:

• الاعتدال: میانه روی، اعتدال
• الحیاة: زندگی
• الإسراف: اسراف
• التبذیر: ولخرجی
• الحکمة: حکمت
• العقل: عقل
• السعادة: خوشبختی
• الرزق: روزی
• الصحة: سلامتی
• القناعة: قناعت

نکات طلایی و اشتباهات رایج درس 4

برای پرهیز از اشتباهات رایج، این نکات را به خاطر بسپارید:

1. تشخیص صیغه های مشابه: همواره به فاعل جمله دقت کنید. اگر فاعل، مذکر و مخاطب باشد، «تَجْلِسُ» به معنای «تو می نشینی» است. اگر فاعل، مؤنث و غائب باشد، «تَجْلِسُ» به معنای «او می نشیند» است.
2. ترجمه دقیق: مطمئن شوید که ترجمه شما با جنسیت و تعداد فاعل در جمله هماهنگ است، حتی اگر شکل ظاهری فعل یکسان باشد.

می توانید فایل PDF خلاصه و نکات مهم درس 4 را برای مرور بیشتر دانلود کنید.

---

درس 5: انفاق (معرفی ما در عربی)

درس پنجم شما را با یکی از پرکاربردترین و در عین حال، گاهی گیج کننده ترین کلمات در زبان عربی آشنا می کند: «ما». این کلمه، مانند یک بازیگر چندوجهی، می تواند نقش های متفاوتی در جمله ایفا کند. فهم کاربردهای مختلف «ما»، کلید درک بسیاری از جملات عربی است و به شما کمک می کند تا با ظرافت های این زبان بیشتر آشنا شوید.

بررسی کامل انواع ما (نافية و استفهامية) در فعل ماضی و مضارع

کلمه «ما» در زبان عربی، داستانی از تنوع کاربردها را روایت می کند. این کلمه می تواند هم به عنوان حرف نفی (مای نافیه) و هم به عنوان کلمه پرسشی (مای استفهامیه) به کار رود. تمایز میان این دو نقش، بسیار حیاتی است.

1. «مای نافیه»: این نوع از «ما» برای منفی کردن فعل ها استفاده می شود.
   • در فعل ماضی: با قرار دادن «ما» قبل از فعل ماضی، آن را منفی می کنیم. مثلاً: خَرَجَ (خارج شد) ← ما خَرَجَ (خارج نشد).
   • در فعل مضارع: «ما» همچنین می تواند فعل مضارع را منفی کند، هرچند بیشتر از «لا» برای این منظور استفاده می شود. مثلاً: یَخْرُجُ (خارج می شود) ← ما یَخْرُجُ (خارج نمی شود).
2. «مای استفهامیه»: این نوع از «ما» به عنوان کلمه پرسشی به کار می رود و به معنای «چیست؟»، «چه چیزی؟» یا «چه چیزهایی؟» است. معمولاً در ابتدای جمله قرار می گیرد تا جمله خبری را به پرسشی تبدیل کند.
   • مثلاً: ما هي الأشياءُ التي تُفْسِدُ الصِّيامَ؟ (چه چیزهایی روزه را باطل می کند؟)
   • یا: ما هذه؟ (این چیست؟)

لغات کلیدی و مهم درس 5

درس پنجم با موضوع انفاق (بخشیدن)، واژگانی را معرفی می کند که مفاهیم اخلاقی و اجتماعی را در بر می گیرد:

• الإنفاق: بخشش، انفاق
• الفقراء: فقیران
• المساکین: بینوایان
• المال: ثروت، مال
• الخیر: خوبی
• البركة: برکت
• الصدقة: صدقه
• الکرم: سخاوت
• البخل: بخل
• الجزاء: پاداش

نکات طلایی و اشتباهات رایج درس 5

در کار با «ما»، به این نکات کلیدی توجه کنید:

1. تشخیص نقش ما: اگر ما قبل از فعل آمده و جمله را منفی کرده است، نافیه است. اگر در ابتدای جمله آمده و سؤال از چیستی یا چه چیزی دارد، استفهامیه است.
2. ماذا در مقابل ما: به یاد داشته باشید که ماذا همیشه قبل از فعل می آید، اما ما می تواند قبل از اسم یا فعل (در نقش نافیه) بیاید.

فایل PDF خلاصه و نکات مهم درس 5 برای تمرین بیشتر در دسترس است.

---

درس 6: آدابُ المَعاشَرَةِ (صیغه های بیشتر مضارع و لا)

درس ششم، سفری دیگر به دنیای فعل مضارع است، اما این بار با تمرکز بر صیغه های مثنی و جمع مخاطب. همچنین با ابزار قدرتمند دیگری برای نفی فعل مضارع آشنا می شوید: «لا». این درس، ابعاد جدیدی از مکالمه و بیان را برای دانش آموزان می گشاید و آن ها را در تعاملات روزمره با زبان عربی توانمندتر می سازد.

صرف فعل مضارع (صیغه های مثنی و جمع مخاطب)

در این قسمت، با صیغه هایی از فعل مضارع آشنا می شویم که برای خطاب به دو یا چند نفر (مخاطب) به کار می روند. این صیغه ها شامل مثنی مذکر و مؤنث مخاطب، و جمع مذکر و مؤنث مخاطب هستند. یادگیری این صیغه ها، به شما امکان می دهد تا در مکالمات گروهی یا خطاب به چند نفر، به درستی از فعل مضارع استفاده کنید. در جدول زیر، صرف فعل «جَلَسَ» (نشستن) را در این صیغه ها مشاهده می کنید:

صیغه (ضمیر منفصل)	مثال فعل مضارع (جَلَسَ)	ترجمه
مثنی مذکر مخاطب (أَنْتُما)	تَجْلِسَانِ	شما می نشینید (دو مرد)
مثنی مؤنث مخاطب (أَنْتُما)	تَجْلِسَانِ	شما می نشینید (دو زن)
جمع مذکر مخاطب (أَنْتُم)	تَجْلِسُونَ	شما می نشینید (چند مرد)
جمع مؤنث مخاطب (أَنْتُنَّ)	تَجْلِسْنَ	شما می نشینید (چند زن)

برای یادگیری بهتر صرف این فعل ها، به نکته های زیر توجه کنید:

1. حرف مضارعه در تمامی صیغه های مثنی مذکر و مؤنث مخاطب، همچنین صیغه های جمع مذکر و مؤنث مخاطب، «ت‍ـ» است.
2. ضمیر متصل مرفوعی در صیغه های مثنی مذکر و مؤنث مخاطب، «ا» است و «ن» در انتهای آن نشانه مرفوع بودن فعل مضارع است.
3. ضمیر متصل مرفوعی در صیغه جمع مذکر مخاطب، «و» (به همراه «ن» که نشانه مرفوع بودن است) و در صیغه جمع مؤنث مخاطب، «ن» است.
4. از آنجایی که در زبان فارسی، فعل مثنی وجود ندارد، فعل های مثنی عربی به صورت جمع ترجمه می شوند.
5. در صورتی که بخواهیم فعلی را برای دو یا چند فرد مذکر و مؤنث به کار بریم، باید از فعل مذکر استفاده کنیم. به عبارت دیگر، برای چند شخص مذکر یا مذکر و مؤنث، از فعل مذکر استفاده می کنیم اما برای چند شخص مؤنث، فعل مؤنث را به کار می بریم. این نکته در مورد اسم های اشاره، ضمایر و… هم صدق می کند.

نفی فعل مضارع با لا (مقایسه با ما)

در حالی که «ما» توانایی نفی فعل مضارع را دارد، اما ابزار اصلی و رایج برای این کار، حرف نفی «لا» است. «لا» مانند یک سد محکم عمل می کند و وقوع فعل مضارع را رد می کند. برای منفی کردن فعل های مضارع با «لا»، کافی است آن را قبل از فعل قرار دهید. در این حالت، ساختار فعل هیچ تغییر دیگری نیاز ندارد.

مثلاً: تَجْلِسُونَ (می نشینید) ← لا تَجْلِسُونَ (نمی نشینید). این روش، کاربرد فراوانی در زبان عربی دارد.

کلمه پرسشی لماذا و نحوه پاسخ دادن به آن

اگر بخواهیم در مورد علت و چرایی یک اتفاق سؤال کنیم، از کلمه پرسشی «لماذا» (چرا؟) استفاده می کنیم. «لماذا» مانند یک کنجکاوی عمیق است که به دنبال ریشه های هر رویدادی می گردد. در پاسخ به جمله هایی که با «لماذا» پرسشی شده اند، از دو کلمه «لِأَنَّ» (برای اینکه / زیرا که) و «لِ‍ـ» (برای) استفاده می شود.

مثال:

1. لماذا نَذْهَبُ إلي المَدرَسةِ؟ (چرا به مدرسه می رویم؟)
2. پاسخ با لِـ: لِلتَعَلُّمِ و تَوسیعِ مَعْرِفَتِنا. (برای یادگیری و گسترش معرفتمان.)
3. پاسخ با لِأَنَّ: لِأَنَّنا نَتَعَلَّمُ الدَّراسَةَ في المَدْرَسَةِ. (برای اینکه درس ها را در مدرسه یاد می گیریم.)

لغات کلیدی و مهم درس 6

موضوع آداب معاشرت لغات مرتبط با رفتار اجتماعی و اخلاقی را به دانش آموزان می آموزد:

• الآداب: آداب
• المعاشرة: معاشرت
• الاحترام: احترام
• الصدق: راستگویی
• الأمانة: امانت
• الکلام: سخن
• الخلق: اخلاق
• المجتمع: جامعه
• الجیران: همسایگان
• الأقارب: خویشاوندان

نکات طلایی و اشتباهات رایج درس 6

در این درس به موارد زیر توجه ویژه داشته باشید:

1. تمایز نون مثنی و نون جمع مؤنث سالم: «ن» در انتهای فعل های مثنی (تَجْلِسَانِ) و جمع مذکر سالم (تَجْلِسُونَ) نشانه مرفوع بودن است و حذف آن فعل را مجزوم یا منصوب می کند. اما «ن» در جمع مؤنث سالم (تَجْلِسْنَ) ضمیر فاعلی است و هرگز حذف نمی شود.
2. انتخاب صحیح لِأَنَّ و لِ‍ـ: لِأَنَّ همیشه با جمله اسمیه یا فعلیه می آید (زیرا که…) در حالی که لِ‍ـ معمولاً با مصدر یا اسم می آید (برای…).

برای مرور و تثبیت این نکات، فایل PDF خلاصه و نکات مهم درس 6 در دسترس شماست.

---

درس 7: ثمرة الجِدّ (زمان ها و فاعل های خاص)

درس هفتم، شما را با کلمه پرسشی «متی» (چه وقت؟) آشنا می سازد و به شما کمک می کند تا در مورد زمان وقوع اتفاقات سؤال کنید. همچنین، به یک نکته گرامری مهم در مورد مطابقت فعل و فاعل می پردازد که می تواند در نگاه اول کمی گیج کننده باشد، اما با دقت به آن، جملات شما از نظر دستوری صحیح تر خواهند شد. این درس مانند یک ساعت ساز دقیق، جزئیات زمان و چگونگی مطابقت ها را برای شما روشن می کند.

کلمه پرسشی متی و کلمات زمان نما

برای سؤال کردن در مورد زمان وقوع یک فعل یا رخداد، از کلمه پرسشی «متی» (چه وقت؟ / کی؟) استفاده می شود. این کلمه معمولاً در ابتدای جمله پرسشی قرار می گیرد. «متی» مانند یک تقویم هوشمند عمل می کند که به دنبال کشف لحظه دقیق یک رویداد است.

در پاسخ به جمله هایی که با «متی» پرسشی شده باشند، از کلماتی استفاده می شود که نشان دهنده زمان هستند. این کلمات بسیار متنوع اند و شامل مواردی مانند: لَیل (شب)، غَد (فردا)، صَباح (صبح)، مَساء (عصر)، أَمسِ (دیروز)، اَلْیَومَ (امروز)، في أوَّلِ الشَّهرِ القادِمِ (در ابتدای ماه آینده)، قَبلَ شُروقِ الشَّمسِ (پیش از طلوع خورشید) و … می شوند.

مثال:

1. متي تَذْهَبُ إلي البیتِ؟ (چه وقت به خانه می روی؟)
2. اَلْیَومَ نَذْهَبُ إلي البیتِ. (امروز به خانه می رویم.)

نکته مهم: استفاده از فعل مفرد برای فاعل جمع و مثنی غیرعاقل

یکی از ظرایف زبان عربی که ممکن است دانش آموزان را به چالش بکشد، این است که گاهی برای اسم های جمع و مثنی غیرعاقل (غیر انسان)، از فعل مفرد استفاده می شود. در این موارد، فعل مفرد می آید، اما در فارسی آن را به صورت جمع ترجمه می کنیم. این قاعده، نشان می دهد که زبان عربی در برخی ساختارها، به جای مطابقت دقیق عددی، به طبیعت فاعل (عاقل یا غیرعاقل بودن) توجه می کند.

مثال:

1. تَرْجِعُ هاتانِ الطالِبَتانِ إلي المَدرَسةِ. (این دو دانش آموز به مدرسه برمی گردند.) – در اینجا فاعل عاقل است و فعل مثنی مؤنث آمده است.
2. تَرْجِعُ السَّیاراتُ إلي الْمَدینةِ. (ماشین ها به شهر برمی گردند.) – اینجا فاعل السَّیاراتُ (ماشین ها) جمع غیرعاقل است، اما فعل تَرْجِعُ (مفرد مؤنث) آمده است.

این نکته ظریف، نیازمند دقت و تمرین فراوان است تا ملکه ذهن شود.

مرور و دسته بندی عمیق تر انواع اسم و نقش آنها در جمله

اسم ها، نقش های متعددی در جمله ایفا می کنند و آشنایی عمیق با آن ها، درک شما را از ساختار جمله افزایش می دهد. اسم می تواند فاعل، مفعول، مبتدا، خبر، مضاف الیه، مجرور به حرف جر، یا حتی متمم باشد. هر نقش، داستانی از ارتباط کلمات با یکدیگر را روایت می کند.

• فاعل: انجام دهنده کار (مثلاً: الطالبُ یَکتُبُ).
• مفعول: گیرنده کار (مثلاً: قَرَأتُ الکتابَ).
• مبتدا: آغازکننده جمله اسمیه (مثلاً: العلمُ نورٌ).
• خبر: کامل کننده معنای مبتدا (مثلاً: العلمُ نورٌ).
• مضاف الیه: کلمه ای که مالکیت را توضیح می دهد (مثلاً: کتابُ الطالبِ).
• مجرور به حرف جر: اسمی که پس از حرف جر می آید (مثلاً: في الجامعةِ).

لغات کلیدی و مهم درس 7

لغات این درس بر موضوع ثمره جد (نتیجه تلاش) و مفاهیم مرتبط با آن تاکید دارد:

• الجد: تلاش، کوشش
• النجاح: موفقیت
• الفشل: شکست
• الاجتهاد: پشتکار
• الصبر: صبر
• الهدف: هدف
• المستقبل: آینده
• العمل: کار
• النتیجة: نتیجه
• الثمرة: میوه، ثمره

نکات طلایی و اشتباهات رایج درس 7

برای پرهیز از اشتباهات، این نکات را به یاد داشته باشید:

1. مطابقت فعل و فاعل غیرعاقل: به خاطر بسپارید که برای جمع های غیرعاقل، فعل باید مفرد مؤنث باشد. این یک قاعده استثنایی و مهم است.
2. کاربرد متی: متی فقط برای پرسش در مورد زمان به کار می رود و نباید با کلمات پرسشی دیگر اشتباه گرفته شود.

برای دانلود فایل PDF خلاصه و نکات مهم درس 7، می توانید به لینک مربوطه مراجعه کنید.

---

درس 8: الأمانة (تکمیل صیغه های مضارع غائب)

درس هشتم، به تکمیل نقشه صرف فعل مضارع می پردازد و صیغه های باقی مانده غائب (مثنی و جمع غائب) را معرفی می کند. با این درس، دانش آموزان تصویر کاملی از صرف فعل مضارع در هر چهارده صیغه به دست می آورند و می توانند به راحتی در مورد کارهایی که دیگران (چه مفرد، چه مثنی و چه جمع) در حال انجام آن هستند یا در آینده انجام خواهند داد، صحبت کنند. این درس، مانند آخرین قطعه یک پازل، تصویر نهایی را برای شما آشکار می سازد.

صرف فعل مضارع (صیغه های مثنی و جمع غائب)

در این بخش، با آخرین گروه از صیغه های فعل مضارع آشنا می شویم که مربوط به مثنی مذکر و مؤنث غائب، و جمع مذکر و مؤنث غائب است. این صیغه ها به ما امکان می دهند تا درباره فعالیت های دو یا چند نفر (که در حال حاضر حضور ندارند) صحبت کنیم. در جدول زیر، صرف فعل «جَلَسَ» (نشستن) را در این صیغه ها مشاهده می کنید:

صیغه (ضمیر منفصل)	مثال فعل مضارع (جَلَسَ)	ترجمه
مثنی مذکر غائب (هُما)	یَجْلِسَانِ	آن ها می نشینند (دو مرد)
مثنی مؤنث غائب (هُما)	تَجْلِسَانِ	آن ها می نشینند (دو زن)
جمع مذکر غائب (هُمْ)	یَجْلِسُونَ	آن ها می نشینند (چند مرد)
جمع مؤنث غائب (هُنَّ)	یَجْلِسْنَ	آن ها می نشینند (چند زن)

برای اینکه صرف این فعل ها را بیشتر یاد بگیرید، به نکته های زیر دقت کنید:

1. حرف مضارعه در صیغه های مثنی مذکر غائب، جمع مذکر غائب و جمع مؤنث غائب، حرف «ی‍ـ» است.
2. حرف مضارعه در صیغه مثنی مؤنث غائب، «ت‍ـ» است.
3. «ا» در صیغه های مثنی مذکر غائب و مثنی مؤنث غائب، و «و» در صیغه جمع مذکر غائب، و «ن» در صیغه جمع مؤنث غائب، ضمایر متصل فاعلی هستند.
4. «ن» در انتهای صیغه های مثنی مذکر غائب، مثنی مؤنث غائب و جمع مذکر غائب، ضمیر متصل فاعلی نیست، بلکه نشانه مرفوع بودن فعل مضارع است.
5. صیغه مثنی مؤنث غائب، کاملاً شبیه به صیغه های مثنی مذکر و مؤنث مخاطب است. برای تشخیص آن ها باید به بافت جمله و فاعل آشکار یا مستتر دقت کنید.
6. از آنجایی که در زبان فارسی فعل مثنی وجود ندارد، فعل های مثنی غائب عربی نیز به صورت جمع ترجمه می شوند.

نکات تمایز صیغه های غائب با صیغه های مخاطب مشابه

یکی از چالش های مهم در این درس، تمایز میان صیغه های مشابه در غائب و مخاطب است. به عنوان مثال، تَجْلِسَانِ می تواند هم برای شما دو مرد می نشینید (مثنی مذکر مخاطب) و هم برای آن ها دو زن می نشینند (مثنی مؤنث غائب) به کار رود. اینجا، بافت جمله و معنای کلی آن، نقش کلیدی در تشخیص صحیح ایفا می کند. با تمرین و دقت، این تمایز به یک عادت فکری تبدیل می شود.

لغات کلیدی و مهم درس 8

درس امانت لغات مهمی در حوزه صداقت، اعتماد و مسئولیت پذیری را شامل می شود:

• الأمانة: امانت، راستی
• الصدق: راستگویی
• الکذب: دروغ
• الوفاء: وفاداری
• العهد: پیمان
• المسؤولية: مسئولیت
• الثقة: اعتماد
• الحافظ: حافظ
• المال: مال
• الوديعة: ودیعه

نکات طلایی و اشتباهات رایج درس 8

برای جلوگیری از اشتباهات، به این نکات توجه کنید:

1. تمرین صیغه ها: بهترین راه برای تسلط بر صیغه های مضارع، تمرین مداوم و صرف افعال مختلف در هر ۱۴ صیغه است.
2. بافت جمله: همواره در جملات، فاعل را پیدا کنید و سپس فعل را بر اساس جنسیت و تعداد فاعل و نوع مخاطب (غائب یا مخاطب) تشخیص دهید.

فایل PDF خلاصه و نکات مهم درس 8 برای مرور و تمرین بیشتر در دسترس است.

---

درس 9: الجَرادُ و النَّملَةُ (چگونگی و مالکیت)

درس نهم، شما را با دو مفهوم کاربردی و مهم در زبان عربی آشنا می سازد: پرسش از «چگونگی» با کلمه «کَیْفَ» و راه های مختلف برای «نشان دادن مالکیت». این درس، مانند یک راهنمای سفر، به شما نشان می دهد که چگونه از کیفیت و حالت چیزها سؤال کنید و چگونه روابط مالکیت را به درستی بیان کنید. این توانایی ها، عمق و گستردگی بیشتری به بیان شما در زبان عربی می بخشند.

کلمه پرسشی کَیْفَ و کاربردهای آن

برای سؤال کردن از چگونگی وقوع یک فعل یا حالت یک شیء یا فرد، از کلمه پرسشی «کَیْفَ» (چگونه؟ / چطور؟) استفاده می شود. این کلمه معمولاً در ابتدای جمله پرسشی قرار می گیرد و به دنبال شرح و توضیح چگونگی است.

مثال:

1. کَیْفَ تُسافِرُ؟ (چگونه مسافرت می کنی؟)
2. أنا أسافِرُ بالطائِرةِ. (من با هواپیما مسافرت می کنم.)
3. کَیْفَ حالُکَ؟ (حالت چطور است؟)
4. أنا بِخَیرٍ، شُکرًا. (من خوبم، متشکرم.)

نشان دادن مالکیت با عِنْدَ و لِ‍ـ (مقایسه و مثال)

در زبان عربی، برای نشان دادن مالکیت، روش های مختلفی وجود دارد. دو روش رایج و مهم که در این درس با آن ها آشنا می شویم، استفاده از کلمه «عِنْدَ» (نزد/پیش) و حرف «لِ‍ـ» یا «لَـ» (برای/مالِ) است. هر دو به معنای داشتن در فارسی ترجمه می شوند، اما در ساختار جمله تفاوت هایی دارند.

1. با عِنْدَ: عِندَ أبي حَدیقةٌ کَبیرةٌ. (پدرم باغ بزرگی دارد. / نزد پدرم باغ بزرگی است.)
2. با لِ‍ـ: لِأبي حَدیقةٌ کَبیرةٌ. (پدرم باغ بزرگی دارد. / برای پدرم باغ بزرگی است.)

هر دو جمله بالا به یک معنا هستند و در فارسی به صورت پدرم باغ بزرگی دارد ترجمه می شوند. اما توجه به این نکته مهم است که «عِندَ» یک ظرف مکان به معنای نزد است که در اینجا برای مالکیت مجازی به کار می رود، در حالی که «لِ‍ـ» یک حرف جر است که به اسم بعد از خود تعلق می گیرد و مالکیت را بیان می کند.

نکات جامع ترجمه انواع ضمایر عربی به فارسی (منفصل مرفوعی، متصل مرفوعی، متصل منصوبی/مجروری)

ترجمه صحیح ضمایر عربی به فارسی، یکی از مهم ترین مهارت هاست که به درک عمیق تر جملات کمک می کند. ضمایر در عربی، نقش های گوناگونی دارند و هر نقش، ترجمه خاص خود را می طلبد:

1. ضمایر منفصل مرفوعی: به صورت ضمیر فاعلی مستقل در فارسی ترجمه می شوند. (مثلاً: هُوَ کَتَبَ. → او نوشت.)
2. ضمایر متصل مرفوعی: به صورت شناسه های فعلی در فارسی ترجمه می شوند و نشان دهنده فاعل هستند. (مثلاً: یَکْتُبُونَ → می نویسَند.)
3. ضمایر متصل منصوبی/مجروری:
   • منصوبی (به فعل متصل): به صورت ضمیر مفعولی در فارسی ترجمه می شوند. (مثلاً: رَأیْتُهُ → او را دیدم.)
   • مجروری (به اسم یا حرف جر متصل): به صورت ضمیر متصل مالکیت یا متمم در فارسی ترجمه می شوند. (مثلاً: کِتابُهُ → کتابش / عَلَیْهِ → بر او.)

صیغه – ضمیر منفصل مرفوعی	ضمیر متصل مرفوعی (مثال: یَسمَعُ)	ضمیر متصل منصوبی (مثال: سَمِعَ + ضمیر)	ضمیر متصل مجروری (مثال: کِتاب + ضمیر)
مفرد مذکر غائب – هُوَ (او)	یَسْمَعُ (می شنوَد)	سَمِعَهُ (او را شنید)	کتابُهُ (کتابش)
مثنی مذکر غائب – هُما (آن ها)	یَسْمَعَانِ (می شنوَند)	سَمِعَهُما (آن ها را شنید)	کتابُهُما (کتابشان)
جمع مذکر غائب – هُمْ (ایشان)	یَسْمَعُونَ (می شنوَند)	سَمِعَهُم (آن ها را شنید)	کتابُهُم (کتابشان)
مفرد مؤنث غائب – هي (او)	تَسْمَعُ (می شنوَد)	سَمِعَها (او را شنید)	کتابُها (کتابش)
مثنی مؤنث غائب – هُما (آن ها)	تَسْمَعَانِ (می شنوَند)	سَمِعَهُما (آن ها را شنید)	کتابُهُما (کتابشان)
جمع مؤنث غائب – هُنَّ (ایشان)	یَسْمَعْنَ (می شنوَند)	سَمِعَهُنَّ (آن ها را شنید)	کتابُهُنَّ (کتابشان)
مفرد مذکر مخاطب – أَنْتَ (تو)	تَسْمَعُ (می شنوی)	سَمِعَکَ (تو را شنید)	کتابُکَ (کتابت)
مثنی مذکر مخاطب – أَنْتُما (شما)	تَسْمَعَانِ (می شنوید)	سَمِعَکُما (شما را شنید)	کتابُکُما (کتابتان)
جمع مذکر مخاطب – أَنْتُم (شما)	تَسْمَعُونَ (می شنوید)	سَمِعَکُم (شما را شنید)	کتابُکُم (کتابتان)
مفرد مؤنث مخاطب – أَنْتِ (تو)	تَسْمَعِينَ (می شنوی)	سَمِعَکِ (تو را شنید)	کتابُکِ (کتابت)
مثنی مؤنث مخاطب – أَنْتُما (شما)	تَسْمَعَانِ (می شنوید)	سَمِعَکُما (شما را شنید)	کتابُکُما (کتابتان)
جمع مؤنث مخاطب – أَنْتُنَّ (شما)	تَسْمَعْنَ (می شنوید)	سَمِعَکُنَّ (شما را شنید)	کتابُکُنَّ (کتابتان)
متکلم وحده – أَنا (من)	أَسْمَعُ (می شنوَم)	سَمِعَني (من را شنید)	کتابي (کتابم)
متکلم مع الغیر – نَحنُ (ما)	نَسْمَعُ (می شنویم)	سَمِعَنا (ما را شنید)	کتابُنا (کتابمان)

لغات کلیدی و مهم درس 9

درس ملخ و مورچه با لغاتی سروکار دارد که اغلب در داستان ها و متون ادبی دیده می شوند:

• الجراد: ملخ
• النملة: مورچه (النمل)
• الکسل: تنبلی
• الاجتهاد: کوشش، سخت کوشی
• الصيف: تابستان
• الشتاء: زمستان
• الطعام: غذا
• الماء: آب
• الادخار: پس انداز
• العمل: کار

نکات طلایی و اشتباهات رایج درس 9

در این درس به موارد زیر دقت کنید:

1. کاربرد دقیق کَیْفَ: کَیْفَ فقط برای پرسش از چگونگی و حالت است، نه برای پرسش از علت یا زمان.
2. تفاوت عِندَ و لِ‍ـ: هرچند هر دو مالکیت را بیان می کنند، اما در ساختار جمله و ماهیت گرامری با هم تفاوت دارند. عِندَ ظرف است و لِ‍ـ حرف جر.
3. دقت در ترجمه ضمایر: ترجمه ضمایر متصل را بر اساس نقشی که در جمله دارند (مفعولی، مضاف الیه، یا شناسه فعل) به درستی انجام دهید.

می توانید فایل PDF خلاصه و نکات مهم درس 9 را برای مرور بیشتر دانلود کنید.

---

درس 10: الأُسْرَةُ النّاجِحَةُ (اعداد ترتیبی و ساعت)

آخرین درس کتاب عربی هشتم، شما را با «اعداد ترتیبی» آشنا می سازد و به شما می آموزد چگونه آن ها را در بیان زمان و ساعت به کار ببرید. این درس، مانند یک راهنمای پایانی، شما را به سوی تسلط بر مفاهیم عددی و زمانی در زبان عربی هدایت می کند و دانش شما را در این زمینه تکمیل می نماید.

اعداد ترتیبی (از یکم تا دوازدهم)

برخلاف اعداد اصلی که صرفاً تعداد را بیان می کنند، اعداد ترتیبی، جایگاه یا ترتیب را مشخص می کنند (مثل اول، دوم، سوم). این اعداد در حکم صفت برای معدود خود هستند و باید از نظر جنس (مذکر و مؤنث) و اعراب (حرکت آخر) با معدود مطابقت داشته باشند و پس از آن بیایند. این هماهنگی، جملات شما را از نظر دستوری صحیح و از نظر معنایی واضح می سازد.

اعداد ترتیبی عربی	مذکر	مؤنث	ترجمه
یکم	الأوَّلُ	الأُولَی	اول، یکم، اولین
دوم	الثّانی	الثّانیة	دوم، دومین
سوم	الثّالثُ	الثّالثة	سوم، سومین
چهارم	الرّابِعُ	الرّابِعة	چهارم، چهارمین
پنجم	الخامِسُ	الخامِسة	پنجم، پنجمین
ششم	السّادِسُ	السّادِسة	ششم، ششمین
هفتم	السّابِعُ	السّابِعة	هفتم، هفتمین
هشتم	الثّامِنُ	الثّامِنة	هشتم، هشتمین
نهم	التّاسِعُ	التّاسِعة	نهم، نهمین
دهم	العاشِرُ	العاشِرة	دهم، دهمین
یازدهم	الحادِي عَشَرَ	الحادِیَةَ عَشْرَةَ	یازدهم، یازدهمین
دوازدهم	الثّاني عَشَرَ	الثّانیَةَ عَشْرَةَ	دوازدهم، دوازدهمین

نکته: اعداد ترتیبی همیشه بعد از معدود خود می آیند و از نظر جنس با آن مطابقت دارند.

مثال:

1. الصَّفُّ الأوَّلُ (کلاس اول)
2. التِّلمیذَةُ الثّالِثَةُ (دانش آموز سوم – مؤنث)
3. المِنْضَدَةُ الخامِسَةُ (میز پنجم – مؤنث)

بیان زمان و ساعت در عربی

مبحث اعداد و معدود در زبان عربی، یکی از موضوعات بسیار پرکاربرد است و یکی از کاربردهای اصلی آن به ساعت خوانی مربوط می شود. در زبان عربی برای بیان ساعت و زمان، عمدتاً از اعداد ترتیبی مؤنث استفاده می شود. برای مثال، اگر بخواهیم در جواب سؤال «کَمِ الساعَةُ؟» (ساعت چند است؟) بگوییم «ساعت پنج است»، باید از عدد ترتیبی «الْخامِسَةُ» استفاده کنیم. البته برای تأکید می توانیم از کلمه «الساعَةُ» نیز در کنار اعداد استفاده کنیم.

ساعت در عربی	ترجمه
الساعَةُ الوَاحِدَةُ	ساعت یک
الساعَةُ الثانِیَةُ	ساعت دو
الساعَةُ الثالِثَةُ	ساعت سه
الساعَةُ الرابِعَةُ	ساعت چهار
الساعَةُ الخامِسَةُ	ساعت پنج
الساعَةُ السادِسَةُ	ساعت شش
الساعَةُ السابِعَةُ	ساعت هفت
الساعَةُ الثامِنَةُ	ساعت هشت
الساعَةُ التاسِعَةُ	ساعت نه
الساعَةُ العاشِرَةُ	ساعت ده
الساعَةُ الحادِیَةَ عَشْرَةَ	ساعت یازده
الساعَةُ الثانِیَةَ عَشْرَةَ	ساعت دوازده

از همه ساعت هایی که در جدول بالا نشان داده ایم، می توانیم کلمه «الساعَةُ» را حذف کنیم. به طور مثال، برای بیان اینکه ساعت ده است، می توانیم تنها بگوییم «العاشِرَةُ».

لغات کلیدی و مهم درس 10

درس خانواده موفق بر مفاهیم مرتبط با خانواده، موفقیت و همکاری تاکید دارد:

• الأسرة: خانواده
• الناجحة: موفق
• التعاون: همکاری
• المحبة: محبت
• الاحترام: احترام
• العمل: کار
• النجاح: موفقیت
• السعادة: خوشبختی
• الوالدان: والدین
• الأبناء: فرزندان

نکات طلایی و اشتباهات رایج درس 10

در این درس به موارد زیر دقت کنید:

1. مطابقت اعداد ترتیبی: همواره به مطابقت عدد ترتیبی با معدود خود در جنسیت و اعراب توجه کنید. این قاعده، کلید استفاده صحیح از آن هاست.
2. استفاده از ترتیبی مؤنث برای ساعت: به یاد داشته باشید که برای بیان ساعت، همیشه از فرم مؤنث اعداد ترتیبی (الساعَةُ الخامِسَةُ) استفاده می شود.

برای مرور و تثبیت این نکات، فایل PDF خلاصه و نکات مهم درس 10 در دسترس شماست.

---

جمع بندی نهایی قواعد عربی هشتم: نگاهی جامع به آموخته ها

پس از گذراندن این سفر درس به درس در گرامر عربی هشتم، اکنون دیدی جامع تر و عمیق تر به قواعد این زبان پیدا کرده اید. از فعل ماضی و مضارع گرفته تا ضمایر، اعداد و کلمات پرسشی، هر یک به مثابه ستون هایی هستند که ساختمان دانش عربی شما را استوار می سازند. تسلط بر این مباحث، نه تنها به شما در امتحانات کمک می کند، بلکه پایه ای محکم برای یادگیری زبان عربی در سال های آینده خواهد بود.

مرور کلی صرف افعال

در طول این کتاب، با چهارده صیغه فعل ماضی و مضارع آشنا شدیم که مانند قلب تپنده زبان عربی عمل می کنند. هر فعل، داستانی از زمان و فاعل را در خود جای داده است. به یاد داشته باشید که فعل ماضی برای بیان اتفاقات گذشته و فعل مضارع برای بیان اتفاقات حال و آینده به کار می رود. همچنین، با افزودن «سَـ» یا «سَوف» به فعل مضارع، می توانیم به راحتی زمان آینده را بسازیم.

تفاوت های کلیدی زمان ها

تمایز اصلی میان فعل ماضی و مضارع در بازه زمانی است که هر یک بیان می کنند. فعل ماضی به اتفاقات گذشته اشاره دارد و معمولاً با «ما» منفی می شود (مثلاً: ما ذَهَبَ). در مقابل، فعل مضارع به زمان حال یا آینده اشاره دارد و اغلب با «لا» منفی می گردد (مثلاً: لا یَذْهَبُ). فعل مستقبل نیز با افزودن «سَـ» یا «سَوف» به فعل مضارع، آینده را نشان می دهد. درک این تفاوت ها، شما را در ترجمه و جمله سازی تواناتر می سازد.

سوالات متداول (FAQ)

تفاوت اصلی فعل ماضی و مضارع در چیست؟

تفاوت اصلی در زمان وقوع رخداد است. فعل ماضی به اتفاقاتی که در گذشته رخ داده اند دلالت دارد (مانند: ذَهَبَ – رفت)، در حالی که فعل مضارع به وقایع زمان حال یا آینده اشاره می کند (مانند: یَذْهَبُ – می رود/خواهد رفت).

چگونه می توانیم فعل مضارع را منفی کنیم؟

فعل مضارع را می توان با قرار دادن حرف «لا» قبل از آن منفی کرد (مثلاً: تَجْلِسُون ← لا تَجْلِسُونَ – نمی نشینید). گاهی نیز از «ما» برای نفی مضارع استفاده می شود (مثلاً: ما یَخْرُجُ – خارج نمی شود).

کاربرد حروف سَـ و سَوف چیست؟

این حروف قبل از فعل مضارع قرار می گیرند و آن را به فعل مستقبل (زمان آینده) تبدیل می کنند. «سَـ» برای آینده نزدیک و «سَوف» برای آینده دورتر به کار می رود، اما در بسیاری از موارد می توانند به جای یکدیگر استفاده شوند (مثلاً: سَأذهبُ / سَوفَ أذهبُ – خواهم رفت).

چطور ضمایر متصل را به درستی ترجمه کنیم؟

ترجمه ضمایر متصل به نقشی که در جمله دارند بستگی دارد:

• اگر به فعل متصل باشند و نقش فاعل را داشته باشند، به صورت شناسه های فعلی ترجمه می شوند (مثلاً: یَکتُبُونَ – می نویسَند).
• اگر به فعل متصل باشند و نقش مفعول را داشته باشند، به صورت ضمیر مفعولی ترجمه می شوند (مثلاً: سَمِعَهُ – او را شنید).
• اگر به اسم یا حرف جر متصل باشند و نقش مضاف الیه یا مجرور را داشته باشند، به صورت ضمیر متصل مالکیت یا متمم ترجمه می شوند (مثلاً: کِتابُهُ – کتابش / عَلَیْهِ – بر او).

چگونه اسم های جمع و مثنی را تشخیص دهیم؟

اسم های مثنی با نشانه های «ـَ انِ» (در حالت رفع) و «ـَ ینِ» (در حالت نصب و جر) شناخته می شوند. اسم های جمع نیز به سه دسته تقسیم می شوند:

• جمع مذکر سالم: با «ونَ» (رفع) و «ـِ ینَ» (نصب و جر).
• جمع مؤنث سالم: با «اتٌ» (رفع) و «اتٍ» (نصب و جر).
• جمع مکسر: شکل خاصی ندارد و با تغییر ساختار مفرد ایجاد می شود و باید به صورت سماعی آموخته شود.

آیا می توان برای اسم جمع، فعل مفرد به کار برد؟

بله، در زبان عربی، اگر فاعل جمله یک اسم جمع یا مثنی غیرعاقل (غیر انسان) باشد، فعل می تواند به صورت مفرد مؤنث بیاید. این یک قاعده مهم است که در ترجمه نیز باید به آن دقت شود (مثلاً: تَرجِعُ السَّیاراتُ – ماشین ها برمی گردند، با فعل مفرد «تَرجِعُ» برای فاعل جمع غیرعاقل «السَّیاراتُ»).

نتیجه گیری: مسیر موفقیت در عربی هشتم

آموزش زبان عربی، به ویژه در پایه هشتم، نیازمند تمرین و تکرار مداوم است. هر درس، قطعه ای از یک پازل بزرگ است که با دقت و حوصله می توان آن را تکمیل کرد. امیدواریم این راهنمای جامع و درس به درس، برای دانش آموزان عزیز، اولیا و معلمان گرامی، منبعی ارزشمند و قابل اعتماد باشد. با مرور این نکات، حل تمرین ها و استفاده از منابع تکمیلی، راه برای تسلط کامل بر عربی هشتم هموار می شود و موفقیت در امتحانات و یادگیری عمیق تر این زبان شیرین، دور از دسترس نخواهد بود. به یاد داشته باشید، هر تلاشی، ثمره ای شیرین به همراه دارد.

منابع

• کتاب درسی عربی پایه هشتم