تیپ ۵ زندان تهران بزرگ

تیپ ۵ زندان تهران بزرگ، که اغلب به نام زندان فشافویه نیز شناخته می شود، واحدی حیاتی و پرچالش در این ندامتگاه بزرگ است که به طور خاص به نگهداری محکومان مالی اختصاص دارد. این بخش از زندان، شرایط و ویژگی های منحصر به فردی دارد که آن را از سایر واحدها متمایز می کند و درک آن برای خانواده ها، وکلا و پژوهشگران از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

ندامتگاه تهران بزرگ، مجموعه ای وسیع و پیچیده است که از بدو تاسیس خود تا به امروز تغییرات کاربری و ساختاری بسیاری را تجربه کرده است. این زندان که در کیلومتر ۱۲ آزادراه تهران به قم و در منطقه فشافویه شهر حسن آباد قرار گرفته، ابتدا با هدف تفکیک و نگهداری محکومان مواد مخدر از سایر زندانیان طراحی شد. با گذشت زمان و گسترش روزافزون جمعیت کیفری، این اردوگاه بزرگ به ندامتگاه اصلی و مرکزی استان تهران تبدیل شده و بخش های مختلفی را برای نگهداری انواع زندانیان در خود جای داده است. مساحت کلی این زندان ۱۱۰ هکتار برآورد شده که از این میزان، ۷۰ هزار مترمربع زیربنا به اردوگاه محکومان مواد مخدر اختصاص یافته بود. با وجود ۳۸ سوله و ۲۶ اندرزگاه ۳۰۰ نفره، ظرفیت اسمی این زندان ۱۷ هزار نفر اعلام شده است. با این حال، گزارش ها و مشاهدات نشان می دهد که این گنجایش اغلب با تراکم بالاتری از جمعیت زندانیان مواجه است. سیستم تفکیک واحدها، که به تیپ معروف است، یکی از ارکان اصلی سازماندهی زندانیان در این ندامتگاه به شمار می رود. هر تیپ بر اساس نوع جرم، پیشینه و گاهی وضعیت اجتماعی زندانیان، وظایف و امکانات متفاوتی را ارائه می دهد. این مقاله به صورت ویژه بر تیپ ۵ زندان تهران بزرگ تمرکز دارد که مختص محکومان مالی است و به بررسی دقیق شرایط، امکانات و چالش های زندگی در این بخش می پردازد تا تصویری جامع و کاربردی از این واحد ارائه شود.

تیپ ۵ زندان تهران بزرگ: واحد اختصاصی محکومان مالی

تیپ ۵ زندان تهران بزرگ یا همان ندامتگاه فشافویه، با هدف تفکیک و نگهداری محکومان جرائم مالی ایجاد شده است. این واحد به همراه تیپ ۲، به صورت خاص برای زندانیانی در نظر گرفته شده که به دلیل تخلفات اقتصادی و مالی در حبس به سر می برند. این تفکیک از این جهت اهمیت دارد که شرایط و نیازهای زندانیان مالی می تواند با سایر دسته های زندانیان، مانند محکومان جرائم خشن یا مواد مخدر، تفاوت های چشمگیری داشته باشد.

تعریف و مشخصات تیپ ۵

در تیپ ۵ زندان تهران بزرگ، با طیف وسیعی از جرائم مالی روبرو هستیم که شامل مواردی همچون رد مال، کلاهبرداری، اختلاس، چک برگشتی، خیانت در امانت، جعل اسناد و تحصیل مال نامشروع می شود. این جرائم، هرچند از نظر ماهیت مالی هستند، اما می توانند ابعاد پیچیده و گسترده ای داشته باشند که پیامدهای سنگینی برای فرد و جامعه به دنبال دارند. ظرفیت این تیپ، مانند سایر واحدهای زندان، همواره درگیر چالش تراکم است. با وجود گنجایش اسمی، تعداد واقعی زندانیان در تیپ ۵ اغلب از ظرفیت تعیین شده فراتر می رود. این تراکم، نه تنها بر کیفیت زندگی زندانیان تاثیر می گذارد، بلکه می تواند به بروز مشکلات بهداشتی، روانی و امنیتی نیز دامن بزند. طبق برخی گزارش ها، این واحد ممکن است تا ۳۰۰۰ زندانی را در خود جای دهد که فشاری مضاعف بر امکانات و زیرساخت ها وارد می آورد.

پروفایل اجتماعی و شغلی زندانیان مالی

زندانیان تیپ ۵ فشافویه اغلب از قشرهای مختلف جامعه با پیشینه های شغلی متنوعی هستند. در میان آن ها می توان به مدیران شرکت ها، حسابداران، انبوه سازان، اقتصاددانان، صاحبان بنگاه های اقتصادی، و حتی پزشکان و افراد با مشاغل آزاد اشاره کرد که هر یک به دلیل تصمیمات یا وقایع مالی، به این واحد منتقل شده اند. بسیاری از این افراد پیش از ورود به زندان، از اعتبار و آبروی اجتماعی قابل توجهی برخوردار بوده اند. از دست دادن این اعتبار و آبرو، یکی از سخت ترین تبعات حبس برای این دسته از زندانیان محسوب می شود. فشارهای روانی ناشی از این تحقیر اجتماعی، می تواند عمیق تر و ماندگارتر از خود محکومیت باشد. این مسئله، اغلب منجر به احساس شرم، انزوا و سرخوردگی در میان آن ها می شود و تأثیر بسزایی بر وضعیت روحی و روانی شان در طول دوران حبس می گذارد. تلاش برای حفظ ظواهر و کم کردن اثرات اجتماعی محکومیت، خود به چالشی دیگر برای این افراد تبدیل می شود.

زندگی روزمره و امکانات در تیپ ۵

زندگی در تیپ ۵ زندان تهران بزرگ، هرچند با برخی تفاوت ها نسبت به تیپ های دیگر همراه است، اما همچنان با چالش ها و محدودیت های خاص خود دست و پنجه نرم می کند. روایت ها از این واحد، تصویری از تلاشی مداوم برای بقا و سازگاری در محیطی پرتراکم و دارای سلسله مراتب قدرت را به نمایش می گذارد.

روال روزانه

روز در تیپ ۵ معمولاً با ساعت بیداری مشخصی آغاز می شود که پس از آن، زندانیان به نظافت شخصی و محیطی می پردازند و صبحانه صرف می کنند. پس از ورود افسر نگهبان جدید در ساعت ۸ صبح، فرصتی برای هواخوری در نظر گرفته می شود. این زمان، برخلاف تیپ های سرقت و شرارت که ممکن است با محدودیت های بیشتری همراه باشد، در تیپ ۵ از آزادی های نسبی بیشتری برخوردار است و زندانیان می توانند فعالیت های دلخواه خود را انجام دهند. پس از اذان ظهر، زندانیان به صورت فروندی (ردیف به ردیف) برای حضور و غیاب وارد واحد می شوند. فرآیند شماره-عکس که در بدو ورود هر زندانی به سیستم زندان ثبت می شود، مبنای شناسایی آن ها در هنگام حضور و غیاب است. با این حال، با اصرار و تلاش زندانیان، کادر زندان موظف شده اند که هنگام احضار، زندانیان را با پیشوند آقای… مورد خطاب قرار دهند تا حداقل این بخش از هویت انسانی شان حفظ شود.

فرصت های کار و اشتغال

با وجود اینکه زندانیان مالی اغلب پیشینه های شغلی مناسبی دارند، اما فرصت های اشتغال و کار در زندان محدود است. زندانیان می توانند برای کار در واحد خدمات و اشتغال درخواست دهند. این مشاغل می تواند شامل کارهایی مانند نانوایی، باغبانی و سایر امور خدماتی باشد که به حفظ نظم و فعالیت های داخلی زندان کمک می کند. اما تعداد متقاضیان برای این فرصت های محدود بسیار زیاد است و کارگاه ها نیز از ظرفیت کافی برای همه برخوردار نیستند. این وضعیت باعث می شود که بسیاری از زندانیان بخش عمده ای از روز را بیکار بمانند که می تواند به مشکلات روحی و روانی دامن بزند. دسترسی به این فرصت ها، اغلب تابعی از روابط، امتیازات خاص یا خواص بودن در محیط زندان است.

وضعیت اسکان و پدیده «دلالی تخت»

یکی از جدی ترین چالش ها در تیپ ۵، وضعیت اسکان و پدیده دلالی تخت است. طبق آیین نامه های زندان، هر زندانی باید از یک تخت برخوردار باشد، اما تراکم بالای جمعیت در ندامتگاه تهران بزرگ باعث شده است که مجموع تخت ها حتی برای بخش کوچکی از زندانیان نیز کافی نباشد. در نتیجه، پدیده ای به نام کف خوابی بسیار رایج است؛ صدها زندانی مجبورند شب ها در راهروهای باریک، سالن مجاور دستشویی ها یا نمازخانه، روی زمین بخوابند. این کف خواب ها اغلب به صورت کتابی (بسیار فشرده) دراز می کشند و حتی جرأت بلند شدن برای استفاده از سرویس بهداشتی در طول شب را ندارند، چرا که با کوچکترین حرکت، فضای اندک خود را از دست می دهند.

«دلالی تخت» در تمام واحدهای زندان، پدیده ای رایج است. غیر از زندانیان سرشناس که قبل از ورود، تخت و اتاق شان جانمایی شده و مهیاست، باقی زندانیان تازه وارد؛ به شرط تمکن، برای اجاره و رهن و خرید تخت، باید با «دلال تخت» وارد مذاکره شوند. سرگروه دلالان تخت در هر واحد، وکیل بند است؛ همان کسی که نفس کشیدن در «واحد»، تابع تصمیم اوست.

پدیده دلالی تخت به این صورت است که زندانیان با تمکن مالی، برای اجاره، رهن یا خرید تخت با دلال تخت وارد مذاکره می شوند. این دلالان، که اغلب همان وکیل بندها هستند، نقش محوری در تعیین شرایط زندگی زندانیان ایفا می کنند. نرخ ودیعه تخت می تواند تا ۴ میلیون تومان و اجاره هفتگی آن تا ۴۰۰ هزار تومان نیز برسد. بخش قابل توجهی از این ودیعه به دلال و بخش دیگر به صاحب اصلی تخت می رسد. این پدیده در تیپ های مالی رایج تر است، چرا که زندانیان مالی اغلب از توانایی پرداخت این هزینه ها برخوردارند، برخلاف زندانیان تیپ های سرقت و شرارت که ممکن است حتی پول خرید اقلام اولیه را نیز نداشته باشند.

امکانات رفاهی و بهداشتی

توزیع امکانات اولیه نظیر تخت، یخچال، تلویزیون و ماشین لباسشویی در تیپ ۵ از هیچ منطق و معیار مشخصی پیروی نمی کند. این امکانات اغلب به خواص یا زندانیان متمکن که توانایی پرداخت هزینه های بیشتر یا جلب رضایت وکیل بندها را دارند، می رسد. برای مثال، هر گروه ۳ اتاقه ۲۴ تخت، ۶ توالت و ۸ حمام دارد، در حالی که هر گروه ۱۶ اتاقه با ۲۴۰ تخت، تنها ۱۴ توالت و ۱۴ حمام در اختیار دارد. این نسبت، حتی برای یک پنجم زندانیان نیز کافی نیست. زندانیان گاهی باید تا یک هفته منتظر بمانند تا نوبت لباس شستن یا استحمامشان فرا رسد.

وضعیت دستشویی و حمام، به خصوص در زمان اوج استفاده، می تواند بسیار نامناسب باشد. هرچند ممکن است در تیپ ۵ نسبت به تیپ های دیگر وضعیت کمی بهتر به نظر برسد، اما همچنان چالش هایی نظیر زمان انتظار طولانی، کمبود آب گرم و عدم رعایت بهداشت کامل وجود دارد. اقلام بهداشتی نیز به صورت جیره بندی توزیع می شوند و زندانیان مجبورند بسیاری از وسایل ضروری مانند مایع ظرفشویی، مسواک، خمیر دندان و حوله را از فروشگاه زندان با قیمت های بالاتر یا از بازار سیاه تهیه کنند. این کمبودها و عدم دسترسی به امکانات اولیه، نه تنها به شیوع بیماری های واگیر دامن می زند، بلکه بر کرامت انسانی زندانیان نیز تاثیر منفی می گذارد.

اقتصاد غیررسمی و سلسله مراتب قدرت در زندان فشافویه

در محیط زندان فشافویه، به ویژه در تیپ های مالی، یک اقتصاد غیررسمی پیچیده و سلسله مراتبی از قدرت شکل گرفته است که حیات روزمره زندانیان را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. این ساختار پنهان، از قوانین و ارزش های خاص خود پیروی می کند و نقش مهمی در توزیع منابع و امتیازات دارد.

«سیگار» به عنوان واحد پولی رایج

در این شهر بی نقشه، سیگار به عنوان واحد پولی اصلی و رایج عمل می کند. سیگار نه تنها ابزاری برای مبادله کالاها و خدمات است، بلکه نشانه ای از قدرت و تمکن مالی نیز به شمار می رود. با سیگار می توان تقریباً هر کاری را انجام داد؛ از خرید دارو و مواد مخدر تا پرداخت هزینه خدمات مختلف و حتی جابجایی افسر نگهبان.

زندانیان برای انجام ابتدایی ترین نیازهای خود، مانند استفاده از دستشویی یا حمام، باید سیگار پرداخت کنند. برای مثال، گفته می شود که استفاده از دستشویی ممکن است ۱۰ نخ سیگار و حمام دو پاکت سیگار هزینه داشته باشد. حتی برای نظافت سالن ها نیز زندانیان باید به صورت هفتگی سیگار پرداخت کنند. این سیستم، فضایی را برای سوءاستفاده و فساد ایجاد می کند و کسانی که تمکن مالی برای تامین سیگار را ندارند، در شرایط بسیار دشوارتری قرار می گیرند. سیگار در این محیط، معنایی فراتر از یک کالا پیدا کرده و تبدیل به نمادی از قدرت و امکانات شده است؛ گویی هر نخ سیگار، معادل یک واحد پول بانکی است.

بازار سیاه و قیمت کالاها

در کنار نقش سیگار، بازار سیاه نیز در زندان فشافویه، به ویژه در تیپ ۵، رونق خاصی دارد. قیمت اقلام در فروشگاه زندان به مراتب بالاتر از نرخ های بیرون است. این تفاوت قیمت، زمینه را برای فعالیت های سودجویانه و دلالی فراهم می کند. اما آنچه بیشتر از همه شوکه کننده است، قیمت های نجومی برای خدمات غیررسمی و کالاهای کمیاب است.

برای مثال، هزینه پست یک نامه می تواند تا ۱۵ هزار تومان برسد، در حالی که در واحد خدمات و اشتغال این هزینه ۸ هزار و ۳۰۰ تومان است. نوشتن یک عریضه برای زندانیان بی سواد، ۲ تا ۵ میلیون تومان هزینه دارد. داروهای خاص، به ویژه قرص های B2 (بوپرونورفین)، با قیمت های باورنکردنی، یعنی هر عدد ۵۰ هزار تومان، خرید و فروش می شوند، در حالی که قیمت واقعی آن در مراکز ترک اعتیاد ۳ هزار تومان است. این تفاوت فاحش قیمت ها و وجود تقاضای بالا، شبکه ای از سوداگری را در زندان ایجاد کرده است. قیمت برخی اقلام در بازار سیاه زندان به این شرح است:

کالا/خدمت	قیمت تقریبی در زندان (تومان)
پست نامه (واحد ۱)	۱۵,۰۰۰
نوشتن عریضه	۲,۰۰۰,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰,۰۰۰
قرص B2 (هر عدد)	۵۰,۰۰۰
پاکت سیگار وینستون	۲۰,۰۰۰
پاکت سیگار کنت	۱۰,۰۰۰
پاکت سیگار بهمن	۷,۰۰۰
توپ فوتبال	۱۰۰,۰۰۰
توپ والیبال	۵۰,۰۰۰
تور ورزشی	۲۵۰,۰۰۰

این آمار، نشان دهنده تورم بی شاخص در زندان است که نرخ هر کالا و خدمت را اتاق فکر هر واحد تعیین می کند. این اتاق فکر، که دور از چشم مسئولان زندان فعالیت می کند، به مانند شورای یک شهر، بر تمام ابعاد زندگی زندانیان، از کوچکترین نیازها تا امتیازات ویژه، تصمیم گیری می کند. این ساختار غیررسمی، زمینه ساز فساد، زورمداری و گردن کلفتی در زندان می شود.

ساختار قدرت داخلی: «اتاق فکر» و «وکیل بند»

در هر واحد از زندان فشافویه، از جمله تیپ ۵، ساختار قدرت داخلی مشخصی وجود دارد که توسط اتاق فکر و وکیل بند اداره می شود. وکیل بند، که اغلب یک زندانی باسابقه و دارای نفوذ است، نقش کلیدی در مدیریت روزمره واحد دارد و تصمیمات او بر زندگی دیگر زندانیان تاثیر مستقیم می گذارد. او واسطه اصلی بین زندانیان و مسئولان زندان است و بسیاری از امور از طریق او پیش می رود.

اتاق فکر نیز متشکل از چند زندانی بانفوذ است که سیاست های داخلی واحد را تعیین می کنند. آن ها مسئول تعیین قیمت ها در بازار سیاه، توزیع امکانات و گاهی حتی حل و فصل اختلافات داخلی هستند. برای تامین خرج زیر ۸ (هزینه روزانه واحد، حدود یک میلیون تومان)، وکیل بند علاوه بر دریافت سهم از زندانیان، ممکن است به فروش مواد مخدر در سالن نیز بپردازد. زندانیان پولدار، با خرید فرش، یخچال و تلویزیون برای واحد، سعی می کنند امتیازات ویژه کسب کنند و موقعیت خود را ارتقا دهند. این افراد می توانند به وکیل بند تبدیل شوند یا از امکانات و امتیازات خاص بهره مند گردند. این سیستم، تفاوت های طبقاتی را در زندان بازتولید می کند و به کسانی که تمکن مالی دارند، امکان زندگی با شرایط نسبتاً بهتری را می دهد، در حالی که دیگران در محرومیت و سختی بیشتری به سر می برند.

چالش ها و انتقادات عمومی مربوط به ندامتگاه تهران بزرگ (فشافویه)

ندامتگاه تهران بزرگ، از زمان تاسیس تا به امروز، با چالش ها و انتقادات جدی متعددی روبرو بوده است که نه تنها بر وضعیت زندانیان تاثیر می گذارد، بلکه نگرانی های گسترده ای را در جامعه و نهادهای حقوق بشری ایجاد کرده است.

تراکم بیش از حد و عدم تفکیک مناسب

یکی از بزرگترین مشکلات فشافویه، تراکم بیش از حد جمعیت زندانیان است. با وجود ظرفیت اسمی ۱۷ هزار نفر، تعداد واقعی زندانیان اغلب از این رقم فراتر می رود. این تراکم، نه تنها به کمبود فضای فیزیکی و خوابیدن کف خواب ها در راهروها منجر می شود، بلکه آیین نامه های سازمان زندان ها را نیز نقض می کند. بر اساس این آیین نامه ها، زندانیان جرائم مختلف باید از یکدیگر تفکیک شوند؛ به عنوان مثال، زندانیان عقیدتی و سیاسی باید در فضایی جدا از زندانیان جرائم عادی نگهداری شوند. اما در عمل، این تفکیک اغلب رعایت نمی شود و بسیاری از زندانیان سیاسی یا عقیدتی به این زندان فرستاده می شوند که تبعات روانی و امنیتی زیادی برای آن ها در پی دارد. این وضعیت، به تنش های داخلی، افزایش شیوع بیماری ها و کاهش کیفیت زندگی در زندان دامن می زند.

وضعیت بهداشتی و درمانی

امکانات پزشکی و اقلام دارویی در زندان فشافویه به شدت کم است. گزارش ها حاکی از آن است که بهداری زندان از حداقل استانداردهای بهداشتی برخوردار نیست و محیط آن غیر استریل است. این امر به شیوع بیماری های واگیردار در میان زندانیان کمک می کند. زندانیان بیمار با تاخیر زیاد به مراکز درمانی خارج از زندان اعزام می شوند و گاهی از آن ها تعهد کتبی گرفته می شود که هزینه درمان را خودشان بپردازند. کمبود داروهای ضروری، به ویژه برای زندانیان با بیماری های مزمن، زندگی را برای آن ها دشوار می سازد. پدیده قرص B2 با قیمت های نجومی در بازار سیاه زندان، نشانه ای از وخامت وضعیت دارویی و سوءاستفاده از نیاز زندانیان به درمان است.

مسائل حقوق بشری و تحریم ها

ندامتگاه تهران بزرگ سابقه تاریکی در زمینه نقض حقوق بشر دارد. حوادثی نظیر قتل علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی سیاسی، با ۳۰ ضربه چاقو و همچنین ضرب و شتم دراویش زندانی در شهریور ۱۳۹۷، از جمله مواردی است که نشان دهنده وضعیت ناامن و خشن این زندان است. سازمان دیده بان حقوق بشر نیز برخورد ماموران امنیتی با دراویش متحصن را محکوم کرده است. این مسائل منجر به تحریم زندان فشافویه توسط وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا در پاییز ۱۳۹۸ و اتحادیه اروپا در فروردین ۱۴۰۰ به دلیل ارتباط با نقض جدی حقوق بشر و سرکوب معترضان شده است. این تحریم ها، فشار بین المللی بر ایران را برای بهبود وضعیت زندان ها افزایش داده است، اما همچنان نگرانی ها پابرجا است.

کیفیت تغذیه و آب آشامیدنی

کیفیت تغذیه و آب آشامیدنی در زندان فشافویه نیز از جمله انتقادات همیشگی است. جیره غذایی ارائه شده به زندانیان اغلب از نظر کمی و کیفی پایین تر از استانداردهای لازم است. این موضوع می تواند به سوءتغذیه و ضعف جسمانی زندانیان منجر شود. آب آشامیدنی نیز همواره مورد بحث و انتقاد بوده و نگرانی هایی در مورد سلامت و بهداشت آن وجود دارد. این عوامل در کنار یکدیگر، شرایط زندگی را برای زندانیان، به خصوص کسانی که توانایی مالی برای تهیه غذا و آب از بیرون را ندارند، بسیار دشوار می سازد.

اطلاعات کاربردی برای خانواده ها، وکلا و زندانیان تازه وارد

برای خانواده ها و وکلا که عزیزی در تیپ ۵ زندان تهران بزرگ دارند یا به دنبال اطلاعات حقوقی هستند، دسترسی به اطلاعات دقیق و کاربردی حیاتی است. همچنین، زندانیان تازه وارد نیازمند راهنمایی هایی هستند تا بتوانند با شرایط جدید سازگار شوند.

نحوه اطلاع از وضعیت فرد محبوس

مهمترین گام برای خانواده ها، کسب اطلاع از وضعیت فرد محبوس است. برای این منظور می توان از راه های قانونی و رسمی زیر اقدام کرد:

1. تماس با دادیاری و دفاتر اجرای احکام مربوطه.
2. استفاده از سامانه سازمان زندان ها (در صورت وجود و در دسترس بودن سامانه آنلاین برای عموم).
3. مراجعه حضوری به دادسرای محل دستگیری یا آخرین محل اقامت فرد.

اغلب برای کسب اطلاعات اولیه، مراجعه حضوری یا تماس تلفنی با دفاتر دادیاری توصیه می شود. داشتن اطلاعات کامل فردی مانند نام، نام خانوادگی، نام پدر و تاریخ دستگیری می تواند فرآیند را تسریع بخشد.

مقررات ملاقات

ملاقات با زندانیان در زندان تهران بزرگ تابع قوانین و زمان بندی های مشخصی است. خانواده ها باید به نکات زیر توجه کنند:

• زمان بندی: روزهای ملاقات برای هر تیپ متفاوت است. عموماً ملاقات عمومی از ساعت ۷ صبح تا ۱۳ بعدازظهر انجام می شود.
• مدارک لازم: برای اولین ملاقات، همراه داشتن شناسنامه و کارت ملی الزامی است. پس از آن، برای ملاقات های بعدی معمولاً کارت ملاقات صادر می شود.
• محدودیت خویشاوندی: ملاقات فقط برای خانواده درجه یک (پدر، مادر، خواهر، برادر، همسر و فرزندان) مجاز است.
• ملاقات اول: برای ملاقات اول، در روزهای اداری می توان به زندان مراجعه کرد. برای ملاقات های بعدی، زمان و روز مشخصی توسط مسئولان زندان اعلام می شود.

افراد باید حتماً پیش از مراجعه، اطلاعات دقیق مربوط به روز و ساعت ملاقات تیپ مورد نظر را از زندان استعلام کنند.

واریز وجه به حساب زندانی

خانواده ها می توانند برای تامین نیازهای مالی زندانیان، وجه نقد به حساب آن ها واریز کنند. این فرآیند معمولاً از طریق باجه های مخصوص در زندان یا گاهی از طریق سامانه های بانکی مشخص انجام می شود. مبلغ واریزی محدودیت های خاص خود را دارد و باید از طریق مسئولان زندان اطلاع حاصل شود. واریز پول به حساب زندانی، به او امکان می دهد تا از فروشگاه زندان اقلام مورد نیاز خود را خریداری کند، چرا که تحویل برخی وسایل به صورت مستقیم ممکن نیست.

تحویل لباس و وسایل

تحویل لباس و برخی وسایل شخصی به زندانیان دارای محدودیت های خاصی است. به طور کلی:

• لباس: در روزهای خاص، به ویژه چهارشنبه ها، امکان تحویل لباس وجود دارد.
• وسایل نظافتی: اغلب وسایل نظافتی مانند حوله، مسواک، خمیر دندان و کاپشن پذیرفته نمی شوند. زندانیان باید این اقلام را از بوفه زندان خریداری کنند.
• محدودیت ها: قوانین مربوط به نوع و تعداد لباس های قابل تحویل و همچنین اقلام ممنوعه باید از مسئولان زندان پرسیده شود.

نکات مهم برای تازه واردان به تیپ ۵

ورود به زندان تجربه ای دشوار است، به ویژه برای محکومان مالی که اغلب با محیط های مشابه ناآشنا هستند. برخی نکات می تواند برای تازه واردان به تیپ ۵ مفید باشد:

• آگاهی از محیط: هرچه سریع تر با قوانین نانوشته و سلسله مراتب قدرت در واحد آشنا شوند.
• حفظ آرامش: تلاش برای حفظ آرامش و اجتناب از درگیری های بی مورد.
• جستجوی حمایت: در صورت امکان، ارتباط با زندانیان قدیمی تر و باسابقه که می توانند راهنمایی های لازم را ارائه دهند.
• مدیریت مالی: با توجه به اقتصاد غیررسمی حاکم، مدیریت دقیق پول و سیگار بسیار مهم است.
• حفظ بهداشت: با توجه به کمبود امکانات، تلاش برای حفظ بهداشت فردی و پیشگیری از بیماری ها.

نتیجه گیری: جمع بندی و نگاهی به آینده

تیپ ۵ زندان تهران بزرگ، نمادی از پیچیدگی ها و چالش های نظام کیفری در ایران است. این واحد که مختص محکومان مالی است، خود به جهانی کوچک با قواعد و اقتصاد خاص خود تبدیل شده است. از تراکم بیش از حد زندانیان و پدیده دلالی تخت گرفته تا نقش سیگار به عنوان واحد پولی رایج و ساختار قدرت نفوذ وکیل بندها، همگی نشان دهنده ابعاد پنهان و گاهاً نگران کننده زندگی در این ندامتگاه است.

تجربیات روایت شده از زندانیان تیپ ۵، تصویری واقعی از از دست دادن اعتبار و آبرو، مبارزه برای بقا در محیطی با حداقل امکانات بهداشتی و رفاهی، و همچنین نفوذ فساد و تبعیض را به نمایش می گذارد. شرایط بهداشتی نامناسب، کمبود امکانات درمانی و نقض حقوق اولیه انسانی، تنها بخشی از انتقاداتی است که همواره متوجه ندامتگاه تهران بزرگ بوده و حتی منجر به تحریم های بین المللی نیز شده است.

این مقاله تلاش کرد تا با رویکردی جامع و بی طرفانه، اطلاعاتی دقیق و کاربردی را برای مخاطبان هدف، شامل خانواده ها، وکلا و پژوهشگران فراهم آورد. آگاهی از این شرایط، گامی اساسی برای مطالبه شفافیت بیشتر، نظارت موثرتر و اصلاحات ساختاری در سیستم زندان ها محسوب می شود. در نهایت، بهبود وضعیت زندانیان، به ویژه در تیپ های مالی که اغلب افراد با پیشینه های اجتماعی متفاوت را در خود جای می دهند، نیازمند عزمی جدی برای رفع کاستی ها و حفظ کرامت انسانی است. این آگاهی و پیگیری جمعی، می تواند راهگشای آینده ای باشد که در آن حقوق زندانیان بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و شرایط حبس به سوی انسانی تر شدن گام بردارد.