اتاق تمیز زیرساختی مهم در توسعه فناوری‌های میکرو و نانو/پراگندگی امکانات در حوزه میکروالکترونیک

در گفتگو با آرتیو مطرح شد؛

کارشناس اتاق تمیز دانشگاه صنعتی شریف گفت: طی چند سال اخیر برنامه ملی میکروالکترونیک راه اندازی و سرمایه‌گذاری‌های مناسبی توسط شرکت‌های خصوصی و دولتی در این زمینه انجام شده است اما پراکندگی امکانات در دانشگاه‌های مختلف چالشی جدی است.

محمد راستی کارشناس اتاق تمیز دانشگاه صنعتی شریف و پژوهشگر پست‌دکترای این دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آرتیو درباره اهمیت و کاربرد اتاق تمیز گفت: اتاق تمیز به محیطی گفته می‌شود که عاری از هرگونه آلودگی، به‌ویژه ذرات میکرونی و معلق در هوا است. این ذرات در چنین محیطی به‌وسیله فیلترهای پیشرفته حذف می‌شوند. اهمیت این محیط‌ها برای فعالیت‌هایی نظیر حوزه‌های میکرو و نانو فناوری بسیار بالاست، زیرا کوچک‌ترین ذرات آلاینده می‌توانند عملکرد و نتیجه نهایی محصول را تحت تأثیر قرار دهند.

وی ادامه داد: اتاق تمیز به زیرساختی حیاتی برای حوزه‌هایی همچون میکروالکترونیک، نانو‌الکترونیک، مکانیک، پزشکی و بسیاری دیگر تبدیل شده است. برای مثال، در حوزه میکروالکترونیک و نانوفناوری، محصولاتی مانند تراشه‌های سیلیکونی، تراشه‌های تلفن همراه، حسگرهای فشار و شتاب و سیستم‌های میکروفلوئیدیکی که در آزمایشگاه‌های  تراشه کاربرد دارند، در این محیط‌های اتاق تمییز تولید می‌شوند. تمامی فرایندهایی نظیر الگو‌دهی، لیتوگرافی و ایجاد لایه‌های موردنیاز، در اتاق تمیز با کلاس‌های 1000 یا بهتر انجام می‌شوند.

راستی در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت زیرساخت‌های ایران در این حوزه گفت: در چند سال اخیر برنامه ملی میکروالکترونیک راه‌اندازی شده و سرمایه‌گذاری‌های مناسبی توسط شرکت‌های خصوصی و دولتی در این زمینه انجام شده است. با این حال، پراکندگی امکانات در دانشگاه‌های مختلف چالشی جدی است؛ به این صورت که هر استاد به‌صورت مستقل تجهیزات محدودی دارد، اما امکانات متمرکز و جامع کمتر در دسترس است.

وی تأکید کرد: راه‌اندازی اتاق تمیز و تجهیزاتی که وجود دارد بسیار سخت است چراکه تجهیزات بسیار گران قیمت و حساسی هستند. طبیعتاً هر استاد در هر دانشکده‌ای نمی‌تواند برای خودش همه آنها را داشته باشد.

وی افزود: در دو سال اخیر، دانشگاه صنعتی شریف اقدام به راه‌اندازی مجموعه‌ای متمرکز در این حوزه کرده که تحت نظارت آزمایشگاه مرکزی دانشگاه فعالیت می‌کند. این مجموعه به‌صورت اشتراکی در اختیار جامعه دانشگاهی و صنعتی قرار گرفته است و می‌تواند خدمات موردنیاز را ارائه دهد.

این کارشناس اتاق تمیز در ادامه با اشاره به مشکلات موجود بیان کرد: یکی از چالش‌های مهم، کمبود نیروی انسانی آموزش‌دیده در حوزه میکروالکترونیک است. بیشتر آموزش‌ها به‌صورت نظری و شبیه‌سازی شده‌اند، اما برای پرورش نیروی انسانی کارآمد، نیاز به زیرساخت‌های عملی داریم. در این راستا، دانشگاه شریف دوره‌های آموزشی تئوری در این حوزه برگزار کرده و در آینده قصد داریم این دوره‌ها را به‌صورت عملی نیز برگزار کنیم. افراد می‌توانند در این دوره‌ها با دستگاه‌ها و تجهیزات موجود کار کنند و فرایند تولید محصولات ساده را تجربه کنند.